BlogGang.com : : sirivinit : ปางชี้อสุภะ (1) - เสฐียรพงษ์ วรรณปก

ปางชี้อสุภะ (1) - เสฐียรพงษ์ วรรณปก

ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
เสฐียรพงษ์ วรรณปก

เป็นพระพุทธรูปในพระอิริยาบถยืน พระหัตถ์ซ้ายห้อยลงมา พระหัตถ์ขวาทรงชี้พระดรรชนีไปข้างหน้า ว่ากันว่าทรงชี้ไปที่ศพอดีตสาวงามนางหนึ่ง นางนั้นชื่อเรียงเสียงใด ติดตามผมมา ณ บัดนี้

เมื่อพระพุทธองค์ประทับอยู่ที่เมืองราชคฤห์นั้น ในพระนครราชคฤห์มีนางนครโสเภณีนางหนึ่ง ที่พระเจ้าพิมพิสารทรงแต่งตั้งไว้ในตำแหน่งสูงส่ง เพื่อเป็นที่เชิดหน้าชูตาแก่เมือง นามว่า สาลวดี

ช้าก่อนครับ บางท่านอาจจะแย้งขึ้นมาว่า ตำแหน่งนครโสเภณี ไฉนไยจึงเป็นตำแหน่งมีเกียรติเป็นที่เชิดหน้าชูตาของเมือง สงสัยเช่นนั้นใช่ไหมครับ เป็นเช่นนั้นจริงๆ ครับ สมัยนั้นเมืองไพศาลี แห่งแคว้นวัชชี ของพวกกษัตริย์ลิจฉวี เป็นแห่งแรกที่สถาปนาตำแหน่งนครโสเภณีขึ้นมา

ปรากฏว่ากษัตริย์ผู้ครองนครน้อยใหญ่ ตลอดจนพ่อค้าวาณิชผู้มั่งคั่ง ต่างก็เดินทางไปแสวงหาความสุขสำราญ จากสำนักโสเภณีเมืองไพศาลีไม่ขาดสาย เงินตราสะพัด

ทำให้เมืองไพศาลีมั่งคั่งทันตาเห็น นางนครโสเภณีกลายเป็นตำแหน่งที่ดึงดูดเงินตราเข้าประเทศอย่างคาดไม่ถึง ไพศาลีกลายเป็น amazing Vaisali ด้วยประการฉะนี้

พระเจ้าพิมพิสารก็คงเป็นหนึ่งในจำนวนผู้นำเงินเข้าประเทศนี้ ด้วยปรากฏว่ามีบุตรอันเกิดจากนางนครโสเภณีเมืองนี้หนึ่งคน ผู้เป็นแม่ส่งไปยังราชสำนักเมืองราชคฤห์ พร้อมมอบธำมรงค์ที่ได้ประทานจากพระเจ้าพิมพิสารเป็นประจักษ์พยาน

พระเจ้าพิมพิสารจึงทรงรับเด็กน้อยนั้นไว้ในราชสำนัก เมื่อเติบโตแล้วเด็กน้อยคนนั้นได้ไปบวชเป็นสาวกของพระพุทธเจ้า

พระเจ้าพิมพิสารทรงคิดเอาอย่างเมืองไพศาลี จึงทรงคัดเลือกสาวงามผู้มีความรู้และความสามารถนางหนึ่ง นามว่าสาลวดี สถาปนาในตำแหน่งนครโสเภณี (ตามศัพท์แปลว่า ผู้ยังเมืองให้งาม หรือนางงามเมือง) เป็นศักดิ์เป็นศรีและเป็นเครื่องดึงดูดเงินตราจากต่างประเทศ

พระเจ้าพิมพิสารเองก็คงเป็น "ขาประจำ" ของนางนครโสเภณีคนนี้เหมือนกัน ตำราอรรถกถา "กระซิบ" ว่า นางมีบุตรชายที่เกิดด้วยความเผอเรอคนหนึ่ง แล้วนำไปทิ้งไว้ใกล้ประตูพระราชวัง

เจ้าชายอภัยเสด็จมาพบเข้า นำไปเลี้ยงดูเป็นบุตรบุญธรรม เด็กน้อยคนนี้ต่อมาเป็นนายแพทย์ที่มีชื่อเสียง นามว่า ชีวกโกมารภัจจ์ ว่ากันว่าเป็นโอรสลับๆ ของพระเจ้าพิมพิสาร

หมอชีวกมีน้องสาวคนหนึ่งชื่อ สิริมา ไม่บอกว่าเกิดจากใคร เพราะเมื่อเกิดมาแล้วแม่ไม่นำไปทิ้ง เลี้ยงดูอย่างดี หวังจะให้สืบทอดตำแหน่งนครโสเภณีแทนตน และต่อมานางสิริมาก็ได้ตำแหน่งนี้จริงๆ

ตอนหลังนางสิริมาได้ฟังธรรมจากพระพุทธองค์ บรรลุโสดาปัตติผล ถวายตนเป็นพุทธสาวิกา ผู้มั่นคงในพระรัตนตรัย นางทำบุญตักบาตรทุกวัน วันละหลายรูป

พระภิกษุหนุ่มเณรน้อยไปรับบิณฑบาตที่บ้านนางเป็นประจำ ต่างก็กล่าวสรรเสริญในความงาม และความใจบุญสุนทานของนาง

ภิกษุหนุ่มรูปหนึ่งได้ยินกิตติศัพท์ของนาง อยากยลโฉมขึ้นมาทันที เพื่อนพระด้วยกันต่างก็ชมว่านางสิริมาสวย อยากเห็นจังเลยว่างามขนาดไหน

ขอพักฉากนี้ไว้ก่อน ขอย้อนเล่าถึงเจ๊หวี เอ๊ย ภริยาของเศรษฐีนางหนึ่งนามว่า อุตตรา นางเป็นอุบาสิกาผู้มั่นคงในพระรัตนตรัย แต่สามีของนางไม่นับถือพระพุทธศาสนา ศัพท์ทางพระเรียกว่าเป็น "มิจฉาทิฐิกบุคคล" (แปลว่าบุคคลผู้มีมิจฉาทิฐิ)

ตั้งแต่แต่งงานมาอยู่กับตระกูลสามีไม่มีโอกาสได้ทำบุญตักบาตรเลย จึงส่งข่าวไปบอกปุณณกะเศรษฐี ผู้เป็นบิดา พร้อมขอเงินจำนวนหนึ่งเพื่อมาดำเนินการตามแผนของตน

แผนของนางก็คือ จะจ้างนางนครโสเภณีมาบำรุงบำเรอสามีแทนตน ตนเองจะได้มีโอกาสเข้าวัดฟังธรรม เมื่อได้เงินจากบิดามาแล้วก็ไปว่าจ้างนางสิริมาให้มาอยู่คอยปรนนิบัติสามี โดยความเห็นชอบของสามี นางขอเวลาเข้าวัดฟังธรรมกึ่งเดือน

สามีก็ดีใจสิครับ ที่มีสตรีสาวสวย รวยเสน่ห์มาคอยปรนนิบัติเอาใจ ข้างฝ่าย นางสิริมาแรกๆ ก็ทำตัวในฐานะ "ภรรยาชั่วคราว" ตามสัญญาว่าจ้าง แต่พออยู่ไปๆ ชักชอบ อยากอยู่บ้านนี้นานๆ เสียแล้ว

พอดีวันนั้น (ก็วันที่เกิดเหตุนั่นแหละครับ) เป็นวันที่ 15 วันสุดท้ายแห่งสัญญาว่าจ้าง นางอุตตราเข้าครัวตระเตรียมอาหาร เพื่อถวายแก่พระสงฆ์ในวันรุ่งขึ้น เนื้อตัวขะมุกขะมอมด้วยเหงื่อและเถ้าถ่าน

สามีของนางมองลงมาจากคฤหาสน์เห็นนางอุตตราตัวมอมแมมเช่นนั้น ก็นึกสมเพชในใจว่า "อุตตราเธอช่างโง่จริงๆ อยู่เป็นคุณนายของอาเสี่ยอย่างเราดีๆ ไม่ชอบ ชอบทำตนเป็นแม่ครัวตัวขะมุกขะมอมเชียว"

นึกแล้วก็ยิ้ม นางอุตตราหันไปเห็นสามียิ้มก็ยิ้มด้วย แล้วก็หันมาสาละวนอยู่กับการหุงต้ม ตระเตรียมอาหารเพื่อถวายพระพรุ่งนี้

ปางชี้อสุภะ (2)

ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
เสฐียรพงษ์ วรรณปก

นางสิริมา หันมาเห็นสามีชั่วคราวของตน ยิ้มให้นางอุตตรา ก็โกรธ ตอนนี้เธอลืมตัวนึกว่าเป็นภรรยาจริงๆ ของเศรษฐีหนุ่ม ด้วยอารมณ์โกรธ อารมณ์หึง จึงแล่นเข้าไปในครัว เอาทัพพีตักน้ำมันที่กำลังเดือด ปรี่เข้ามาจะเทราดนางอุตตรา

นางอุตตรา ตั้งสติทัน แผ่เมตตาจิตไปยังนางสิริมาว่า นางมีบุญคุณใหญ่หลวงต่อเรา ที่มาช่วยรับภาระ ดูแลสามีแทนเราชั่วคราว หาไม่เราคงไม่มีโอกาสทำบุญทำทานอย่างนี้ เราไม่โกรธนาง ขอให้นางจงเป็นสุขๆ เถิด อย่ามีเวรมีภัยแก่กันและกันเลย

นางสิริมา เทน้ำมันที่เดือดพล่านนั้น รดนางตั้งแต่ศีรษะลงไปจนทั่วตัว น่าประหลาดน้ำมันที่ร้อนแสนร้อนนั้น กลับกลายเป็นดังหนึ่งน้ำหอมที่ชโลมร่างกายนาง

บรรดาคนครัวทั้งหญิงและชาย เห็นเหตุการณ์เช่นนั้น ต่างก็ฮือกันเข้ามาจะทำร้ายนางสิริมา นางอุตตราได้ห้ามปรามไว้ "อย่าทำร้ายเพื่อนรักของเราเลย ปล่อยนางเถอะ"

นางสิริมาได้สำนึก รู้สึกชื่นชมน้ำใจนางอุตตรา ทั้งๆ ที่ตนร้ายต่อนางปานนี้ นางยังบอกว่าเราเป็นสหายรัก แถมยังห้ามปรามมิให้คนของตนทำร้ายเราอีกด้วย จึงหมอบลงแทบเท้า ขออภัยโทษ

นางอุตตราบอกว่า ถ้านางรู้สึกผิดจริงๆ อย่าขอโทษฉันเลย ให้ไปขอโทษเสด็จพ่อของฉัน คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเถิด

เมื่อนางสิริมาบอกว่าไม่รู้จักพระพุทธองค์ ไม่กล้าไปเฝ้า นางอุตตราจึงว่า "พรุ่งนี้พระพุทธองค์ก็จะเสด็จมาเสวยภัตตาหารที่บ้านฉันอยู่แล้ว พรุ่งนี้นางได้มีโอกาสเข้าเฝ้าแน่นอน"

เมื่อพระพุทธองค์เสด็จมาเสวยภัตตาหาร พร้อมภิกษุสงฆ์ในวันรุ่งขึ้น นางอุตตราจึงนำนางสิริมาเข้าเฝ้า พร้อมกราบทูลเรื่องที่เกิดขึ้น เพื่อให้ทรงพระกรุณาประทานอภัยโทษให้นางสิริมา

พระพุทธองค์ทรงยกโทษให้ แล้วแสดงธรรมเรื่องโทษของความโกรธให้นางฟังย่อๆ ความว่า

"บุคคลพึงเอาชนะความโกรธ ด้วยความไม่โกรธ
พึงเอาชนะความไม่ดี ด้วยความดี
พึงเอาชนะความตระหนี่ด้วยการให้
พึงเอาชนะคนพูดพล่อยๆ ด้วยการพูดความจริง"

ในที่สุดแห่งพระธรรมเทศนา นางสิริมาได้ตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล สำนวนนี้แปลว่า ได้บรรลุเป็นพระอริยบุคคลระดับโสดาบัน มั่นคงในพระรัตนตรัยอย่างไม่คลอนแคลนอีกต่อไป

จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นครั้งนั้น นางสิริมาได้เปลี่ยนเป็นคนละคนกับแต่ก่อน เปลี่ยนจากคนฉุนเฉียว ก้าวร้าว เย่อหยิ่งในความสวยความงามของตน กลายเป็นผู้สงบเสงี่ยม มั่นคงในพระรัตนตรัย ใจบุญสุนทาน ทำบุญใส่บาตรทุกวัน วันละหลายรูป ดังกล่าวมาข้างต้น

จนกระทั่งเกิดเหตุ มีภิกษุหนุ่มหลงรักเธอหัวปักหัวปำ เรื่องราวโดยพิสดารควรจะเป็นตอนสองนะ ขอรับ

เมื่อภิกษุหนุ่มทราบว่านางสิริมาสวยงามมาก จึงอยากเห็นด้วยตาตนว่างามจริงดังคำเล่าลือหรือไม่ รุ่งเช้าวันหนึ่ง จึงห่มจีวร อุ้มบาตร มุ่งตรงไปยังนิเวศสถานของนางสิริมา เพื่อรับบาตร (ความรับข้าวนั้นเป็นจุดหมายรอง จุดหมายหลักคือ อยากจะเห็นจะจะกับตาว่า จะเลิศสะแมนแตนแค่ไหน)

บังเอิญวันก่อนนั้น หลังจากนางใส่บาตรพระรูปสุดท้ายเสร็จ ก็รู้สึกไม่สบาย จึงนอนพักตลอดทั้งวัน รุ่งเช้าวันใหม่ก็ยังไม่หาย แต่ก็ยังให้คนใช้พยุงมาใส่บาตรจนเสร็จ

พระหนุ่มมองเห็นนางสิริมา อยู่ในสภาพอิดโรย มิได้ผัดหน้าทาแป้งอะไร เพราะกำลังป่วย แค่นี้ก็ตะลึงแลแล้ว "โอ แม้ป่วยไข้นางยังสวยงามปานนี้ ในยามไม่ป่วยไข้จะงามปานใด"

พูดแบบภาษาวรรณคดีก็ว่า พระภิกษุหนุ่มถูกศรรักแห่งกามเทพปักฉึกเข้าที่กลางดวงใจเสียแล้วละครับ เธอรับอาหารบิณฑบาตแล้ว เดินซึมกลับวัดไปถึงกุฏิก็วางบาตรไว้ข้างตัว นอนคลุมโปง ครางฮือๆ อยู่คนเดียว

เพื่อนภิกษุด้วยกันเห็นอาการแปลกประหลาดเช่นนั้น ก็พากันมาถามไถ่ เธอมิได้ปริปากพูดอะไร นอกจากส่งเสียงครางลอดจีวรออกมา

เพื่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สันนิษฐานเอาว่า พระหนุ่มคงหลงรักนางสิริมาเข้าเต็มเปาแล้ว จึงช่วยกันปลอบโยน ปลอบอย่างไรก็ไม่เป็นผล จึงต่างก็ผละไป

หน้า 27

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์
ฟ้าสางเมื่อใกล้ค่ำ
ศ.เสฐียรพงษ์ วรรณปก

สวัสดิ์สิริชีววารค่ะ

Create Date : 24 ธันวาคม 2558

Last Update : 24 ธันวาคม 2558 11:51:58 น.

0 comments

Counter : 320 Pageviews.