คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

พระพุทธรูปปางนี้เป็นพระพุทธรูปที่อยู่ในอิริยาบถประทับนั่ง ขัดสมาธิ ยกพระหัตถ์ขวาเสมอพระอุระ คล้ายกับปางแสดงธรรมจักร

ความแตกต่างอยู่ที่นิ้วพระหัตถ์ กล่าวคือถ้าเป็นปางแสดงธรรมจักรจะจีบนิ้วเป็นวงกลม ปางโปรดอาฬวกยักษ์จะจีบนิ้วเข้าด้วยกัน

ในวิหารวัดพระพุทธชินราช ที่บริเวณเข่าของพระพุทธชินราชจะพบรูปปั้นของยักษ์ 2 ตน ด้านซ้ายคือ ท้าวเวสสุวัณ ส่วนด้านขวาคือรูปปั้นของ อาฬวกยักษ์

อาฬวกยักษ์เป็นยักษ์ดุร้ายที่กินมนุษย์เป็นอาหาร ซึ่งในตำนานพระพุทธศาสนา พระเจ้าอาฬวีจะต้องส่งมนุษย์ให้อาฬวกยักษ์กินวันละคน จนในที่สุดพระพุทธเจ้าทราบเรื่องจึงเสด็จไปปราบ

ในการปราบยักษ์นี้เป็นการปราบโดยการตอบข้อสงสัยในคติธรรม โดยมีคำถามและคำตอบที่เป็นคติและสัญลักษณ์ ดังนี้

อาฬวกยักษ์ทูลถามว่า อะไรหนอ เป็นทรัพย์เครื่องปลื้มใจ อันประเสริฐของคนในโลกนี้ อะไรหนอ ที่บุคคลประพฤติดีแล้วนำความสุขมาให้ อะไรหนอ เป็นรสอันล้ำเลิศกว่ารสทั้งหลาย นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวถึงชีวิตของผู้เป็นอยู่อย่างไรว่าประเสริฐ

พระพุทธเจ้าตรัสตอบว่า ศรัทธาเป็นทรัพย์อันประเสริฐของคนในโลกนี้ พระธรรมอันบุคคลประพฤติดีแล้ว นำความสุขมาให้ ความสัตย์เป็นรสอันล้ำเลิศกว่ารสทั้งหลาย นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวถึงชีวิตของผู้เป็นอยู่ด้วยปัญญาประเสริฐสุด

อาฬวกยักษ์ทูลถามว่า คนข้ามโอฆะได้อย่างไรหนอ ข้ามอรรณพได้อย่างไรหนอ ล่วงทุกข์ได้อย่างไรหนอ บริสุทธิ์ได้อย่างไรหนอ

พระพุทธเจ้าตรัสตอบว่า คนข้ามโอฆะได้ด้วยศรัทธา ข้ามอรรณพได้ด้วยความไม่ประมาท ล่วงทุกข์ได้ด้วยความเพียร บริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา

อาฬวกยักษ์ทูลถามว่า คนได้ปัญญาอย่างไรหนอ ทำอย่างไรหนอจึงจะหาทรัพย์ได้ คนได้ชื่อเสียงอย่างไรหนอ ทำอย่างไรจึงจะผูกมิตรไว้ได้ คนละโลกนี้ไปแล้วสู่โลกหน้า ทำอย่างไรจึงจะไม่เศร้าโศกเสียใจ

พระพุทธเจ้าตรัสตอบว่า บุคคลเชื่อพระธรรมของพระอรหันต์เพื่อบรรลุนิพพาน ผู้ฟังด้วยดีย่อมได้ปัญญา บุคคลเป็นผู้ไม่ประมาท มีความรอบคอบ ทำการเหมาะเจาะ ไม่ทอดธุระ เป็นผู้หมั่นขยันย่อมหาทรัพย์ได้ บุคคลได้ชื่อเสียงเพราะความสัตย์ ผู้ให้ย่อมผูกมิตรไว้ได้

สิ้นคำถามคำตอบ โสดาบันก็บังเกิดแก่อาฬวกยักษ์

หน้า 6

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์สถาปัตยกรรมไทย
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

สวัสดิ์สิริชีววารค่ะ

Create Date : 17 เมษายน 2557
Last Update : 17 เมษายน 2557 13:36:29 น.		0 comments
Counter : 1586 Pageviews.
Share Tweet