คอลัมน์ ธรรมะวันหยุด
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9)
เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร
//www.watdevaraj.com

ประการที่ 4 ความเป็นผู้รู้จักประมาณ คือ รู้จักประมาณในการแสวงหาเครื่องเลี้ยงชีพแต่พอดี หมายความว่า จะทำ จะพูด จะคิดอะไร ก็ให้รู้จักพอประมาณ พอดี พองาม ไม่มาก ไม่น้อย ไม่ขาด ไม่เกิน ไม่ตึง ไม่หย่อน ไม่อ่อนปวกเปียก ไม่แข็งกร้าว ไม่เกิดโทษแก่ใครๆ มีแต่เกิดประโยชน์แก่บุคคลทั่วไป ในกาลทุกเมื่อ

ประการที่ 5 ความเป็นผู้รู้จักกาลเวลา คือ รู้จักกาลเวลาอันสมควร ในการประกอบกิจนั้น หมายความว่า ความรู้จักกำหนดจดจำว่า เวลาไหนควรปฏิบัติกิจอันใดแล้วปฏิบัติให้ตรงต่อเวลานั้น ไม่ช้าเกินควร ไม่ด่วนเกินกาล และรู้จักกิจบางอย่าง บางคราว บางแห่ง ต้องทำให้เสร็จก่อนเวลา ก็ต้องรีบทำจะชักช้าอยู่ไม่ได้ ถ้าช้าอยู่ก็จัดว่า ไม่รู้จักกาลเวลา และอาจทำให้เสียประโยชน์ได้ นัยตรงกันข้าม กิจบางอย่างต้องทำหลังเวลาจึงจะดี ถ้ารีบทำเสียก่อนเวลา จัดว่า ไม่รู้จักกาลเหมือนกัน

อนึ่ง กาลเวลาที่ควรทำกิจนี้ แต่เอากิจอื่นมาทำ หรือเวลาที่ควรทำกิจอื่น แต่เอากิจนี้มาทำ อย่างนี้ก็ชื่อว่า ไม่รู้จักกาล เหมือนไก่บางตัวที่ขันไม่เป็นเวลา คือเวลาที่ควรขันไม่ขัน เวลาที่ไม่ควรขันกลับขัน ย่อมเสียหายและน่าติเตียนมาก

ประการที่ 6 ความเป็นผู้รู้จักชุมชน คือ รู้จักประชุมชน และกิริยาที่จะต้องประพฤติต่อชุมชนนั้นๆ ว่า หมู่นี้เมื่อเข้าไปหา จะต้องทำกิริยาอย่างนี้ จะต้องพูดอย่างนี้ หมายความว่า รู้จักชนชั้นต่างๆ เช่น ชั้นผู้ใหญ่โดยชาติ โดยวัย โดยคุณ จำพวกหนึ่ง ชั้นผู้น้อยโดยชาติ โดยวัย โดยคุณ จำพวกหนึ่ง กิริยาวาจาที่จะใช้ต่อชนชั้นผู้ใหญ่อย่างหนึ่ง ที่ใช้ต่อชนชั้นผู้น้อยอย่างหนึ่ง

ฉะนั้น ความรู้จักชุมชนนั้นๆ แล้ว ต้องรู้จักกิริยาวาจาที่จะใช้ต่อชนชั้นๆ ด้วย การรู้จักประชุมชนนี้ทำให้ผู้ที่ได้ประสบเกิดความเกรงใจ ไม่ดูหมิ่นติเตียน

ประการที่ 7 ความเป็นผู้รู้จักบุคคล คือ รู้จักเลือกบุคคลว่า ผู้นี้เป็นคนดีควรคบ ผู้นี้เป็นคนไม่ดี ไม่ควรคบ หมายความว่า รู้จักเลือกว่า นี้เป็นคนดี นี้เป็นคนไม่ดี

วิธีเลือกคือ แยกบุคคลออกเป็น 2 พวก พวกใดมีศรัทธา ตั้งอยู่ในศีลธรรม ใคร่เห็นสมณะ ใคร่ฟังธรรม ตั้งใจฟังธรรมจำได้ พิจารณาเนื้อความธรรมที่จำได้ รู้ทั่วถึงเหตุแล้วปฏิบัติธรรมตามสมควร และทำดี พูดดี คิดดี เพื่อประโยชน์แก่ตนและแก่ผู้อื่น พวกนี้นับว่า เป็นคนดี น่าสรรเสริญ ควรคบ ส่วนพวกที่ตรงกันข้ามเป็นคนไม่ดี ไม่ควรคบ

คุณสมบัติ หรือหลักสำหรับพิจารณาคน 7 ประการเหล่านี้ เป็นข้อชี้แนะให้เรารู้จักและเข้าใจในการพิจารณาบุคคลที่เราต้องเข้าไปคบหา และสนทนาปราศรัยด้วยว่าเป็นคนดี หรือไม่ดีอย่างไร เพื่อที่จะเป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิตของ ตนต่อไป

หน้า 23

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

กราบนมัสการขอบพระคุณ พระเทพคุณาภรณ์

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 06 เมษายน 2557
Last Update : 6 เมษายน 2557 12:43:22 น.		0 comments
Counter : 577 Pageviews.
Share Tweet