คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

.............................................................................................

พระประธานวัดภูมินทร์ จ.น่าน เป็น ปางภูมิสปรรศมุทรา หรือ ปางมารวิชัย

วัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน เป็นวัดที่สร้างขึ้น โดย พระเจ้าเจตบุตรพรหมมินทร์ เจ้าผู้ครองนครซึ่งขึ้นเป็นเจ้า ผู้ครองนครน่าน ในปี พ.ศ.2133 ก่อนสงครามยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในปี พ.ศ.2135

เหตุที่ยกระยะเวลาในลำดับขั้นของประวัติศาสตร์ ก็เนื่องจากศาสนสถานสำคัญคือ วัดภูมินทร์ ของจังหวัดน่าน ก่อสร้างในปี พ.ศ. 2139 นั้น เป็นทั้งพระอุโบสถ พระวิหาร และเจดีย์ประธานซ้อนกันอยู่ในอาคารเดียวกัน

ซึ่งรูปแบบของอาคารทางศาสนานี้ มีรูปลักษณ์คล้ายคลึงกับศาสนสถานหลายแห่งที่เรียกกันว่า กู่พญา ในเมืองพุกามของประเทศเมียนมาร์

สิ่งที่มีอิทธิพลสอดคล้องกันอย่างสำคัญก็คือ พระประธานในศาสนสถานหลังนี้ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ในความหมายของฝ่ายเถรวาทหรือภูมิสปรรศมุทรา ในความหมายของฝ่ายมหายาน พระพุทธรูป 4 พระองค์นี้ประทับอยู่ 4 ด้านของเจดีย์ที่ตั้งอยู่กลางอาคาร

พระประธานทั้ง 4 องค์นี้ มิได้หมายถึงพระพุทธเจ้า 4 ใน 5 พระองค์ ที่มีนาม อักโษภยะ อโมฆะสิทธิ รัตนสัมภวะ และอมิตพุทธในฝ่ายมหายาน และมิได้มีความหมายในทางธรรมว่าเป็นสัญลักษณ์ของพรหมวิหาร 4 โดยเข้าใจว่ามาจากชื่อวัดเดิมว่าวัดพรหมินทร์ ตามคำบอกเล่าของไกด์หนุ่มบางท่าน

พระพุทธรูปปางมารวิชัยทั้ง 4 พระองค์นี้ หมายถึงพระพุทธเจ้า 4 ใน 5 พระองค์ ที่ประกาศศาสนาหรือความจริงอันประเสริฐ ในระยะเวลาที่เรียกว่า ภัทรกัป นามของพระพุทธเจ้าทั้ง 4 องค์ ดังนี้

กกุสันโธ โกนาคม กัสสปะ และ สมณโคดม

สัญลักษณ์ของความหมายของอิริยาบถในที่นี้ ก็มิได้หมายความว่า มารวิชัยหรือการชนะมารก่อนการตรัสรู้ แต่หมายถึงการแสดงบอกของการอยู่เหนือโลกหรือพ้นโลก หรือพ้นไปจากสังสารวัฏ ก็คือ ลักษณะที่เรียกว่า ภูมิสปรรศมุทรา ของพระพุทธเจ้าทั้ง 4 พระองค์

หน้า 6

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คติ-สัญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ  

Create Date : 01 มีนาคม 2558
Last Update : 1 มีนาคม 2558 11:19:01 น.		0 comments
Counter : 2343 Pageviews.
Share Tweet