วันที่สองของปีใหม่คนยวนยายฮ้อง "วันเน่า"*

ยายว่าให้พูดจาดีไพเราะ ไม่พูดคำหยาบคาย ไม่ว่าร้ายสาปแช่งใคร

เพราะว่าวันนี้เป็นวันเน่าถ้าพูดไม่ดีปากจะเน่าจะหนอน

นอกจากคำพูดคำจาแล้วยายว่าต้องไม่ทำสิ่งที่ไม่ดีด้วย

 

วันนี้เป็นวันเริ่มต้นปีใหม่ที่คนไทยยวนจะต้องทำสิ่งดีๆ ไม่ทำงานหนัก

เพื่อให้เป็นการเริ่มต้นปีใหม่ที่ดีมีสิริมงคล มีโชคลาภตลอดปี

ฉันแอบเถียงในใจว่าพูดก็ไม่ได้ ทำงานหนักก็ไม่ได้

งั้นก็ต้องนอนหลับตาอยู่เฉยๆ จะได้ไม่ผิดฮีตผิดศีล

 

วันนี้ทุกบ้านจะเตรียมของตานขันข้าววันพรุ่ง

ยามเช้าทุกบ้านตกแต่งหิ้งบูชาสรงน้ำพระ

ฮดน้ำขอพรปู่ย่าตายายในบ้าน

ยายจะปันปอน(อวยพร)เป็นคำยวนยืดยาว

ขึ้นต้นด้วย “ศรีศรี วันนี้ก่อเป๋นวันดี .. ”

พร้อมด้วยผูกข้อมือด้วยฝ้ายขาวให้เป็นสิริมงคล

ปีหนึ่งฉันไปรดน้ำคนเฒ่าคนแก่นอกบ้านก่อน

ยายว่าทำไม่ถูก“ฮดน้ำปู่ย่าตายายในบ้านก่อน “

ทำในบ้านเสร็จเรียบร้อยแล้วถึงจะออกไปทำให้คนอื่น

 

 

ยามบ่าย..แก๊งเด็กน้อยทะยอยกันไปวัด

ในมือหิ้วกะแหร่งกันไปคนละใบ

เดินลงท่าน้ำหน้าวัดขนทรายใส่กะแหร่งไปเข้าวัดกัน

วันนี้จะมีการก่อพระเจดีย์ทรายในลานวัด

ยายบอกว่าเป็นการขนทรายไปทดแทนให้กับวัด

แทนทรายที่พวกเราเหยียบย่ำติดเท้าออกจากวัดทั้งปี

 

วันร้อนจัดกลางเดือนเมษาแบบนี้มักจะมีลมแรงพัด

ยังไม่ทันไปถึงวัดถ้ามีลมแรงเด็ก ๆ แตกฮือเปลี่ยนจุดหมาย

วิ่งกรูกันไปตามสวนชาวบ้านเก็บมะม่วงหล่นจากลมแรง

แป๊บเดียวได้มะม่วงเต็มกะแหร่งหิ้วกันตัวเอียงกลับมาไว้บ้าน

มะม่วงดิบ ๆ ยายเลือกลูกไม่ช้ำล้างสะอาดใส่ไหดองเกลือ

ส่วนที่ห่ามสุก ช้ำ เพราะตกก็ปอกเปลือก คัดเอาเฉพาะส่วนที่ดี

สับเป็นชิ้นย่อยใส่กะทะใบใหญ่กวนแล้วตากแห้งเก็บไว้กิน

เปลี่ยนจุดหมายไปเก็บมะม่วงหล่นกันแล้ว

อวดผลงานสักพักผู้ใหญ่ก็จะไล่ให้เด็กๆ รีบไปวัด

ยายว่าก่อพระเจดีย์ทรายได้อานิสงฆ์ใหญ่หลวงนัก

ให้หมั่นทำไว้ไม่นานจะได้พบพระนิพพาน

 

หมายเหตุ    วันเน่า หรือ เนา ในภาษากลาง  หมายถึงเข้าอยุ่ หรือการย้ายเข้ามาอยู่ในราศีเมษวันแรกของเทศกาลสงกรานต์

 

เนา ๑	ก. เย็บห่าง ๆ พอให้อยู่เป็นแนวเพื่อเย็บให้เรียบร้อยต่อไป.
เนา ๒	ก. อยู่. (ข.)
วันเนา	น. วันที่อยู่ถัดจากวันมหาสงกรานต์ หน้าวันเถลิงศก ปรกติตรงกับวันที่ ๑๔ เมษายน.