ผู้แต่ง ชาติ กอบจิตติ

เรื่องย่อ...

ไอ้ฟัก เป็นลูกตาฟูหลังจากตาฟูตายทิ้งมรดกไว้ให้ไอ้ฟักคือนางสมทรงผู้หญิงสติไม่สมประกอบที่ได้ชื่อว่าเป็นแม่เลี้ยงไอ้ฟักด้วยความเป็นคนที่มีคุณธรรมทำให้ไอ้ฟักไม่สามารทิ้งนางสมทรงไปได้จึงจำต้องดูแลกันไปตามมีตามเกิดถ้าเพียงแต่ไม่มีนางสมทรง ภายหลังตาฟูตายไอ้ฟักคงกลับไปนุ่งห่มผ้าเหลืองอยู่ใต้ร่มกาสาวพัตร์อีกครั้ง

และด้วยความที่นางสมทรงมีสติไม่สมประกอบจึงทำให้ชาวบ้านเข้าใจผิดคิดว่าไอ้ฟักเอาเมียพ่อภายหลังจากพ่อตายไอ้ฟักตกเป็นจำเลยของสังคมจากคนที่เคยบวชเณร สอบได้เปรียญเป็นที่ชื่นชมของชาวบ้านภายหลังสึกจากเณรก็ด้วยความกตัญญูที่ต้องการเลี้ยงดูพ่อวัยชราจนชาวบ้านเรียกให้ลูกหลานดูไว้เป็นตัวอย่างแต่บทสุดท้ายไอ้ฟักกลับกลายเป็นคนเลวของสังคมเป็นลูกเนรคุณ เอาเมียพ่อหลังพ่อตายเป็นไอ้ขี้เมาเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีให้ชาวบ้านเอาไว้สั่งสอนลูกหลาน

หลายครั้งที่ไอ้ฟักคิดจะทิ้งนางสมทรงคิดจะกู้ภาพลักษณ์ที่บริสุทธิ์ให้ตัวเองแต่ความเป็นคนมีคุณธรรมก็ไม่สามารถทำให้ไอ้ฟักทิ้งนางได้ลงเพราะนางเป็นคนสติไม่สมประกอบและยังได้ชื่อว่าเป็นเมียพ่อเลี้ยงหมายังเลี้ยงกันได้แต่นี่นางเป็นคน ในที่สุดไอ้ฟักจึงต้องกัดฟันทนต่อสู้กับสายตาชาวบ้านคำว่าร้าย คำเหยียดหยามฟักหาทางออกโดยการพึ่งพาเหล้า จนกลายเป็นติดเหล้าทำให้ยิ่งขาดความน่าเชื่อถือและเมื่อครูใหญ่ผู้ที่มีหน้ามีตาเป็นที่เคารพนับถือของชาวบ้าน โกงเงินค่าแรงไอ้ฟักไม่ว่าไอ้ฟักจะพูดเช่นไร ก็ไม่มีใครเชื่อคำพูดไอ้ฟักเรื่องราวจึงจบลงด้วยความตายของไอ้ฟักในขณะที่คนทำชั่วอย่างครูใหญ่ยังคงมีชีวิตที่ดีและมีเกียรติในสายตาชาวบ้านต่อไป

ทางด้านนางสมทรงนั้น เมื่อไอ้ฟักตายชาวบ้านก็ช่วยกันจับส่งโรงพยาบาลบ้าที่ซึ่งนางเคยหนีออกมาถ้าเพียงแต่ชาวบ้านจะช่วยกันส่งตัวนางสมทรงไปรักษาที่โรงพยาบาลบ้าหลังจากที่ตาฟูตายเรื่องราวคงไม่จบอย่างเลวร้ายเช่นนี้

ถ้าเพียงแต่....และนั่นคงเป็นสิ่งที่ไอ้ฟักหวัง

คำพิพากษา เป็นนวนิยายที่ได้รับรางวัลซีไรท์ประจำปี2525 และนอกจากนี้ยังได้รับรางวัลดีเด่นของคณะกรรมการพิจารณาหนังสืออีกด้วยจากรางวัลที่ได้รับเป็นเครื่องการันตีได้ว่าหนังสือเล่มนี้มีคุณค่า ควรแก่การหามาอ่านเป็นอย่างยิ่งมีดีขนาดนี้จะไม่บอกต่อได้อย่างไร

คำพิพากษา ทำให้เราเกิดมุมมองกับสังคมที่ตัดสินคนจากเปลือกนอกไอ้ฟักภารโรงติดเหล้าถูกชาวบ้านพิพากษาว่าผิด ว่าเลวในขณะที่ครูใหญ่อาชีพที่มีเกียรติเป็นที่นับหน้าถือตาของชาวบ้าน แม้ครูใหญ่จะโกงเงินไอ้ฟักแต่ชาวบ้านก็กลับเลือกที่จะเชื่อคำพูดครูใหญ่มากกว่าไอ้ฟักภารโรงติดเหล้า คำพิพากษาที่เกิดจากศาลเตี้ยฟังความข้างเดียวเลือกจะเชื่อโดยไม่มีข้อพิสูจน์ใดๆทำให้ไอ้ฟักผู้ชายดีๆที่มีชีวิตน่าสงสารคนหนึ่งต้องตายอย่างน่าอนาถ

บทสรุปเรื่องราวนี้ชาติกอบจิตติ เรียกว่า “โศกนาฏกรรมสามัญที่มนุษย์กระทำและถูกกระทำอย่างเยือกเย็นในภาวะปกติ”