เมื่อตรวจพบค่าตับผิดปกติจะทำอย่างไร

ปัจจุบันหลายท่านที่อ่านหนังสือเล่มนี้

คงเป็นคนที่รักการดูแลสุขภาพ

จึงไปตรวจร่างกายประจำปีเป็นประจำ 

เมื่อตรวจเลือดแล้ว

พบค่าตับผิดปกติย่อมเกิดความสงสัย

หรืออาจจะมีบางท่านยังไม่ได้หยิบขึ้นมาดูด้วยซ้ำ

ว่าค่าการทำงานตับของตนเองเป็นอย่างไร 

 ค่าตับที่ตรวจน้้นประกอบด้วยค่าเหล่านี้

สิ่งที่สำคัญขั้นต้นคือ ต้องทราบก่อนว่า

ค่าตับของเราผิดปกติหรือไม่

โดยดูจากค่า Bilirubin , AST,ALT

 หรือ Alkaline Phosphatase

ถ้าค่าที่ออกมาเกินจากค่าปกติแปลว่าผิดปกติ

และเมื่อค่าalbumin ต่ำกว่า  3.5 เรียกว่าผิดปกติ

ปัญหาของบ้านเราคือ

แพทย์ส่วนใหญ่เมื่อตาเหลือบไปดูค่าเหล่า

นี้ มักไม่ค่อยให้ความสนใจเมื่อเห็นค่าเกินปกติไม่มาก

  ก็มักจะไม่แนะนำในการตรวจเพิ่มเติม

โดยมีการเชื่อผิดๆแบบดั้งเดิมว่า

ถ้าค่า AST หรือ ALT

ไม่สูงเกินสองหรือสามเท่า ไม่น่าจะเป็นอะไร

 จึงเป็นหน้าที่ของตัวท่านต้องสะกิดใจตนเอง

และของแพทย์ผู้แปลผล

ประการต่อมาคือ ค่าต่างๆเหล่านี้เวลาผิดปกติ

 ผู้แปลต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคต่างๆ

 และระยะของโรค ค่าสูงหรือต่ำมากน้อยอย่างไร

ไม่ได้แปลไปตามหลักคณิตศาสตร์

 ตัวอย่างเช่น ถ้าค่า AST เท่ากับ  400

ไม่ได้แปลว่าความรุนแรงของตับอักเสบเป็นสิบเท่า

ของคนที่มีค่าปกติที่ 40

ถ้าไปดูค่า albumin ซึ่งบ่งว่า

ตับทำหน้าที่สร้างโปรตีนได้ดีหรือไม่

ค่าอยู่ที่  4.0  ซึ่งถือว่าเป็นปกติ

 ก็ไม่ได้แปลว่าข้างในเนื้อตับเป็นปกติเสมอไป

ขอให้ท่านมีหน้าที่เพียงรับทราบว่า

ค่าเหล่านั้นผิดปกติ แต่อย่าคิดต่อในทางร้าย

หรือแปลเอาเองจนเกิดอาการเครียด

ปล่อยให้เป็นหน้าที่ของแพทย์

ค่าบางอย่างไม่ได้ขึ้นมาจากตับโดยตรง

เช่นค่า  AST ขึ้นได้จากมีการอักเสบของกล้ามเนื้อ

 ค่า alkaline phosphatase สูงขึ้น

อาจจะเป็นส่วนที่มาจากกระดูก

 สำใส้ และที่อื่นๆของร่างกาย

จากการทานยา  ยาสมุนไพร

การติดเชื้อในร่างกาย เป็นต้น

ฉะนั้นท่านก็อย่าเครียดว่าจะต้องหาโรคตับให้ได้

 แพทย์บอกว่าหาไม่พบ

อธิบายไม่ได้ก็ไปเที่ยวตระเวนหาแพทย์ท่านอื่นๆ

 เพื่อให้บอกให้ได้ว่าฉันเป็นโรคตับนะจึงจะพอใจ 

 อย่างนี้ก็มีให้เห็น

ขั้นต่อไปแพทย์จะทำอะไรต่อ

คงต้องขึ้นกับค่าความผิดปกตินั้นเป็นอะไรได้บ้าง

บางครั้งค่าเหล่านี้ขึ้นมาจากอะไรก็ตาม

แล้วหายเองโดยเร็ว

เช่น  ท่านไปได้ยาแก้อักเสบ 

 ยาปฏิชีวนะรักษาโรคติดเชื้อ

เมื่อหยุดยาไปค่าตับก็กลับเป็นปกติในเวลาไม่นาน

พอมาตรวจอีกครั้งค่าต่างๆก็กลับมาเป็นปกติแล้ว

โดยมาก็จะต้องตรวจเลือดซ้ำ 

หรือตรวจเพิ่มเติมตามแต่เหตุอันควร

สิ่งที่มักได้ตรวจคู่เสมอเป็นเบื้องต้น

คือตรวจคลื่นเสียงของตับ

หรือที่เรียกว่า  อัลตราซาวนด์ตับ 

 เพื่อดูเนื้อตับ  ผิดตับ ท่อน้ำดี

ถุงน้ำดี และอวัยวะโดยรอบที่ส่วนบนของช่องท้อง

......................................................

จากหนังสือรู้ทันโรคตับ 2  ตอนที่  5

ของ นพ.ดร.ปิยะวัฒน์ โกมลมิศร์

สั่งซื้อหนังสือเล่มนี้ได้ที่ ศูนย์โรคตับ

โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ตึกวชิรุณหิศ

ถนนพระราม 4  เขตปทุมวัน กรุงเทพ ฯ 10330