BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : กรุงเทพมหานคร : หอไตรวัดระฆังโฆสิตาราม (1)

กรุงเทพมหานคร : หอไตรวัดระฆังโฆสิตาราม (1)

สิ่งที่งดงามชิ้นที่สองที่เห็นจากวีดิทัสน์งานแสดงแสงสีเสียงและสื่อผสม
ในการเฉลิมฉลองคราวพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวครบ 84 พรรษา
จากเหตุการณ์ในสมัยรัชกาลที่ 2 ก็คือ หอไตรสามหลังของวัดระฆังโฆสิตาราม

วัดระฆังโฆสิตารามเดิมเรียกว่าวัดบางหว้าใหญ่ เป็นวัดโบราณครั้งกรุงศรีอยุธยา
เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้ทรงกู้อิสรภาพของไทยกลับคืนมา
แล้วเสด็จขึ้นครองราชสมบัติ ทรงมาสร้างพระราชวังหลวงที่เมืองธนบุรี

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกในขณะนั้นรับราชการอยู่มีบรรดาศักดิ์
พระราชวรินทร์หรือตำแหน่งเจ้ากรมพระตำรวจนอกขวาจึงได้ย้ายบ้านจากสมุทรสงคราม
มาปลูกเรือนไทยอยู่ในบริเวณวัดบางหว้าใหญ่ใกล้กับพระราชวังของสมเด็จพระเจ้าตากสิน

พ.ศ. 2311 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จขึ้นไปตีเมืองพิมายซึ่งมี
กรมหมื่นเทพพิพิธเป็นเจ้าเมืองโดยมีพระราชวรินทร์และพระมหามนตรี
ได้รับพระราชโองการให้ยกทัพร่วมในศึกครั้งนี้ด้วย หลังจากการศึกในครั้งนี้
พระราชวรินทร์ทรงได้รับการเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระยาอไภยรณฤทธิ์
จางวางพระตำรวจฝ่ายขวา เพื่อเป็นการปูนบำเหน็จที่มีความชอบในการสงคราม

พ.ศ. 2312 สมเด็จพระเจ้าตากสินโปรดให้ยกวัดบางหว้าใหญ่ขึ้นเป็นพระอารามหลวง
และทรงมีพระราชปรารภว่า พระไตรปิฎกได้กระจัดกระจายเสียหายเมื่อครั้ง
สงครามคราวเสียกรุงศรีอยุธยา จึงมีพระราชประสงค์จะรวบรวมชำระสอบทาน
พระไตรปิฎกนั้นให้ถูกต้องครบถ้วนตามเดิม โดยได้ อัญเชิญพระไตรปิฎก
มาจากเมืองนครศรีธรรมราช ในคราวพระราชดำเนินไปทำสงครามที่เมืองนี้

นอกจากนี้ได้ทรงพบพระอาจารย์สี แต่เดิมอยู่ที่วัดพนัญเชิง ที่กรุงศรีอยุธยา
เป็นผู้มีความสามารถแตกฉานในพระไตรปิฎก ทั้งเป็นผู้ทรงคุณทางวิปัสสนาธุระ
ซึ่งท่านได้หลีกไปอยู่ที่เมืองนครศรีธรรมราชเมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชจึงทรงอาราธนาพระอาจารย์สีร่วมมากรุงธนบุรี
และโปรดเกล้าให้ครองวัดบางหว้าใหญ่ พร้อมทั้งทรงตั้งให้เป็นสมเด็จพระสังฆราช

ในคราวเดียวกันนี้พระยาอไภยรณฤทธิ์ได้รื้อบ้านเรือนไทยหลังคามุงจาก ฝาสำหรวด
กั้นห้องด้วยกระแชง มาถวายวัดบางหว้าใหญ่ เพื่อเป็นที่จำพรรษาของพระภิกษุสงฆ์

พ.ศ. 2325 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ได้เสด็จขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ
ทรงย้ายเมืองหลวงจากกรุงธนบุรีมาตั้งใหม่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา
และทรงโปรดเกล้าให้อาราธนาสมเด็จพระสังฆราช (สี) ที่ถูกถอดยศในสมัย
ของพระเจ้ากรุงธนบุรี มาครองวัดบางหว้าใหญ่ตามเดิม

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกได้มีพระราชปรารภถึงพระตำหนัก
ที่ได้รื้อไปปลูกไว้ที่วัดบางหว้าใหญ่ สมัยที่รับราชการในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
ทรงมีพระราชประสงค์จะปฏิสังขรณ์ปรับปรุงให้มั่นคงสวยงามยิ่งขึ้น
พร้อมทั้งจะยกขึ้นเป็นหอพระไตรปิฎก จึงทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้สืบถาม

เรื่องระฆังของวัดบางหว้าใหญ่ซึ่งเป็นระฆังที่มีเสียงไพเราะยิ่งนัก ว่าขุดได้ ณ ที่ใด
และได้ทรงทราบว่าขุดได้ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของพระอุโปสถ (หลังเก่า)
จึงมีพระราชดำรัสสั่งให้ขุดสระขึ้นในที่ขุดเจอระฆังนั้น แล้วให้สร้างเขื่อนรอบสระ
เรียงอิฐก่อด้วยดินเหนียว แล้ว จึงรับสั่งให้รื้อพระตำหนักและหอประทับนั่งจากที่เดิม

มาปลูกลงในสระ เป็นรูปเรือน 3 หลังแฝด หอด้านใต้ลักษณะเป็นหอนอน
หอกลางเป็นห้องโถง หอด้านเหนือเข้าใจว่าเป็นห้องรับแขก และได้เปลี่ยนเหลังคามุงจาก
เป็นมุงกระเบื้อง ชายคาเป็นรูปเทพพนมเรียงรายเป็นระยะๆ เปลี่ยนฝาสำหรวดไม้ขัดแตะ
เสียบกระแชงเป็นขัดด้วยหน้ากระดานไม้สัก ระหว่างลูกสกล ใช้แผ่นกระดานไม้สักเลียบ

ฝาภายในแล้วเขียนรูปภาพต่างๆ บานประตูด้านใต้เขียนลายรดน้ำ
บานประตูหอกลางด้านตะวันออกแกะเป็นลายกนกวายุภักษ์ประกอบด้วยกนกเครือเถา
บานซุ้มประตูนอกชานแกะเป็นมังกรลายกนกดอกไม้ภายนอกติดคันทวยสวยงาม

เสร็จแล้วทรงสร้างตู้พระไตรปิฎกขนาดใหญ่เขียนลายรดน้ำ ๒ ตู้ ประดิษฐานไว้ใน
หอด้านเหนือ 1 ตู้ หอด้านใต้ 1 ตู้ การก่อสร้างทั้งหมดนี้โปรดเกล้าให้อยู่ในความควบคุม
ของสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร เป็นแม่กองการก่อสร้าง
จึงเชื่อได้ว่าลายรดน้ำและลายแกะสลักของหอไตรที่นี่นั้นเป็นฝีพระหัตถ์ของรัชกาลที่ 2