BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : เที่ยวเมืองพระร่วง : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชร

เที่ยวเมืองพระร่วง : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชร

การจัดแสดงก็เช่นเดียวกันกับพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติรามคำแหง
คือการไล่เรียงพัฒนาการของเมืองกำแพงเพชร ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์
มาจนถึงยุคสังคมเมือง อันมีเมืองไตรตรึงษ์ที่ร่วมสมัยกับศิลปะทวารวดี
และเมืองในยุคนั้นมักเป็นเมืองคู่ เมือไตรตรึงษ์มีเมืองเทพนครอยู่ตรงข้าม

แต่เมืองนี้คงลดความสำคัญลง เพราะไม่ปรากฏชื่อในศิลาจารึกหลักที่ 1
ของพ่อขุนรามคำแหง แต่กลับปรากฏชื่อเมืองคณฑีที่อยู่ทางใต้มาแทนที่
แต่กระนั้นก็ตามยังปรากฏการคงอยู่ของเมืองนี้ เพราะมีเจดีย์พุ่มข้าวบิณฑ์
อันเป็นลักษณะเฉพาะของศิลปะสุโขทัย และชื่อเมืองในกฎหมายลักษณะโจร

ยังมีเมืองคู่อีกเมืองหนึ่งที่ะเจริญขึ้นในยุคทองของสุโขทัย นั่นก็คือ
เมืองนครชุมที่อยู่ปากคลองสวนหมากและเมืองชากังราวที่อยู่ตรงข้าม
จารึกนครชุม พ.ศ. 1900 กล่าวว่า พระมหาธรรมราชาที่ 1 ได้ประดิษฐาน
พระศรีรัตนมหาธาตุและได้ปลูกพระศรีมหาโพธิจากลังกาไว้ที่เมืองนครชุม

ส่วนเมืองชากังราวเป็นภาษามอญแปลว่า เมืองด่านที่มีตลาดและถนนหนทาง
ปรากฏชื่อเป็นครั้งแรกในจารึกเขาสุมนกูฏ พ.ศ. 1912 กล่าวถึงการสรรเสริญ
พระยาลือไทยธรรมราชาที่ 1 ได้ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทไว้บนเขาสุมนกูฏ
ความสำคัญของเมืองเกิดขึ้นจากภัยคุกคามจากแคว้นสุพรรณภูมิ

พ.ศ. 1916 สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 ได้เสด็จยกทัพไปตีเมืองชากังราว
พระยาใสแก้ว และพระยารามคำแหง เจ้าเมืองชากังราวได้ออกมาสู้รบ
พระยาใสแก้วถูกฆ่า พระยารามคำแหงหนีเข้าเมืองได้ แล้วยกทัพหลวงกลับ

พ.ศ. 1919 สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 เสด็จยกทัพไปตีเมืองชากังราว
ครั้งนั้นพระยาคำแหงและท้าวผ่าคองคิดด้วยกันว่าจะยอทัพหลวงแต่ทำมิได้
ท้าวผ่าคองเลิกทัพหนี จึงเสด็จทัพหลวงตาม และท้าวผ่าคองนั้นตาย
จับได้ตัวท้าวพระยาแลเสนาขุนหมื่นครั้งนั้นมากและทัพหลวงเสด็จกลับคืน

แสดงให้เห็นว่าเมืองชากังราวเป็นเมืองสำคัญที่อยุธยาต้องการเป็นอย่างมาก
พ.ศ. 1921 สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 ได้เสด็จยกทัพไปตีเมืองชากังราว
ครั้งนั้นพระมหาธรรมราชาที่ 2 เสด็จมารับศึกด้วยพระองค์เอง
แต่ก็ต่อสู้ไม่ได้ ต้องออกมาถวายบังคม เป็นการปิดฉากอำนาจของสุโขทัย

เมืองชากังราวไม่ปรากฏความสัมพันธ์กับสายพระร่วงเจ้าอีกเลย
แสดงให้เห็นว่า อยุธยาคงส่งคนมาปกครองโดยตรง เพื่อใช้เป็นฐาน
ในการยกทัพไปตีล้านนา และเพื่อที่จะลบภาพความเป็นสุโขทัยออกไป
อยุธยาได้ย้ายเมืองมายังฝั่งชากังราว และเปลี่ยนชื่อเมืองนี้เสียใหม่

ในกฎหมายลักษณะโจร พ.ศ. 1940 กล่าวถึงพระมหากษัตริย์พระนามว่า
ศรีบรมจักรพรรดิราช เสด็จมายังเมืองกำแพงเพชรบุรีศรีวิมลลาสน์
และโปรดให้นำพระราชบัญญัตินี้ไปตั้งไว้กลางเมืองสุโขทัย
แสดงให้เห็นการยอมรับอำนาจจากอยุธยา ในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 3

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชรในช่วงเวลาที่ผมไป
ได้ปิดห้องนิทรรศการไปหนึ่งห้อง ทำให้เหลือแต่ห้องนิทรรศการ
จึงแทบไม่ได้ถ่ายภาพศิลปวัตถุใดๆ เลย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
สิ่งที่เป็นศิลปวัตถุที่โดดเด่นที่สุดก็คือ เทวรูปสำริดพระอิศวร

เทวรูปพระอิศวรองค์นี้ มีจารึกอักษรไทยที่ฐานพระบาทว่า
เจ้าพระยาธรรมาโศกราช เจ้าเมืองกำแพงเพชร ได้หล่อขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2053
เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับพระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยา 2 พระองค์ คือ
สมเด็จพระบรมราชา และสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 เมื่อครั้งทรงเป็นอุปราช

พระพักตร์เป็นรูปสี่เหลี่ยม มงกุฎทำเป็นหมวกแขก มีเครายาวจนถึงสร้อยคอ
กำไลแขนทำเป็นรูปงูพันอยู่ 3 รอบ ผ้าทรงยาวลงมาเหนือเข่าเล็กน้อย
ชายสายรัดด้านหน้าปล่อยยาวลงมาถึงพระชานุ ที่นิ้วพระหัตถ์และพระบาท
สวมพระธำมรงค์ทุกนิ้ว เป็นฝีมือช่างอยุธยาแต่เป็นศิลปะเขมรแบบบายน

พ.ศ. 2429 สมัยรัชกาลที่ 5 ชาวเยอรมันมาเที่ยวเมืองกำแพงเพชร
ได้ลักลอบตัดเศียรและพระหัตถ์ส่งลงเรือมากรุงเทพฯ เจ้าเมืองกำแพงเพชร
ได้บอกเข้ามายังกรุงเทพมหานคร จึงโปรดให้ขอพระเศียรและพระหัตถ์คืน
เพื่อนำมาต่อใหม่ และโปรดให้หล่อองค์จำลองพระราชทานให้แทน

จากนั้นโปรดให้จัดแสดงพระอิศวรสำริดนี้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนคร
จนกระทั่ง พ.ศ.2514 จึงได้ย้ายกลับมายังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกำแพงเพชร

Create Date : 26 สิงหาคม 2558

Last Update : 4 กันยายน 2558 15:46:35 น.

3 comments

Counter : 1861 Pageviews.

โอ้ว คอโบราณคดีจำจารึกปราสาทเมืองแขกที่พิพิธภัณฑ์มหาวีรวงศ์ได้ด้วยเหรอครับ ถึงพิพิธภัณฑ์จะเล็ก แต่โชคดีที่ตัวพิพิธภัณฑ์อยู่ในเมืองเลยมีที่แวะเที่ยวอื่นๆเยอะ อย่างน้อยก็แวะไหว้ย่าโมครับ

ย้อนไปดูบล็อกก่อนหน้า ป่านนี้แล้วพิพิธภัณฑ์รามคำแหงก็ยังห้ามถ่ายรูปอยู่เหรอครับเนี่ย (ผมไปมาเมื่อ 3 ปีก่อน) ที่อื่นเขาให้ถ่ายหมดแล้ว แม้แต่พิพิธภัณฑ์พระนคร

ของกำแพงเพชรแม้จะเล็กกว่า และไม่มีแอร์ แต่ถ่ายรูปได้ และเจ้าหน้าที่มีคุณลุงคนนึงตั้งใจบรรยายมากเลยครับ
ไฮไลท์ของพิพิธภัณฑ์คือพระอิศวรสำริดนี่ละครับ เสียดายที่คุณผู้ชายฯไม่ได้ถ่าย
สมัยเที่ยวโบราณสถานแรกๆ ผมชอบกำแพงเพชรมากเลยครับ นอกจากอุทยานประวัติศาสตร์ที่ใหญ่โตอลังการจุใจแล้ว ยังมีเมืองนครชุม เมืองไตรตรึงษ์ให้ตามหาตามข้างๆถนนอีก (ส่วนเมืองคณฑีหาไม่เจอครับ)

โดย: ชีริว

วันที่: 26 สิงหาคม 2558 เวลา:21:41:25 น.

ยังไม่เคยเข้าไปที่นี่เลยค่ะ โชคดีจังได้มาอ่านผ่านบล็อกแทน

ข้าวหมกไก่ เคยกินแบบอุ่นๆ ค่ะ แต่น้อยมาก ส่วนใหญ่ก็กินเย็นๆ สำคัญเลยเราว่าเป็นเรื่องของน้ำจิ้มค่ะ ถ้าน้ำจิ้มอรอ่ย มันก็จะอร่อยหมดเลย

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 27 สิงหาคม 2558 เวลา:8:48:30 น.

ยังไม่ได้ไปทั้งสองพิพิธภัณฑ์เลยค่ะ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 27 สิงหาคม 2558 เวลา:18:26:38 น.