BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สืบหาทวารวดี : วัดพระประโทน

สืบหาทวารวดี : วัดพระประโทน

ในขณะที่เจดีย์วัดธรรมศาลาตั้งอยู่นอกเมืองทางทิศตะวันออก
เจดีย์พระประโทนนี้ตั้งอยู่ใจกลางของเมืองนครชัยศรีเลยทีเดียว
ดังนั้นความหมายที่แท้จริงของเจดีย์แห่งนี้จะเป็นอื่นไปไม่ได้
นอกเสียจากเป็นมหาธาตุ หรือเจดีย์ประธานของเมืองนั่นเอง

เมืองโบราณนี้มีรูปร่างวงกลมยาว ขนาดราว 2,000 x 3,600 เมตร
ด้านทิศเหนือมีคลอง คลองเจดีย์บูชา ทิศใต้มีเรียกว่า คลองพระยากง
มีลำน้ำพระประโทนไหลผ่านกลางเมืองในแนวทิศเหนือลงมาใต้
ปัจจุบันมีถนนเพชรเกษมตัดกลางจากตะวันออกไปตะวันตก

ออกจากเมืองไปทางทิศใต้มีแนวคลองและคันดินที่เคยเรียกกันว่าถนนขาด
เชื่อมต่อไปยังชุมชนโบราณใกล้ชายฝั่งทะเล ดอนยายหอม/เนินพระ
แต่ถ้าไปออกนอกเมืองไปทางทิศตะวันตก 8 กิโลเมตร จะพบเจดีย์สำคัญ
เจดีย์อันเป็นสัญลักษณ์สำคัญ เรียกว่าพระปฐมเจดีย์

หากพระประโทนเจดีย์ คือสิ่งมงคลตั้งอยู่ใจกลางเมือง
พระปฐมเจดีย์อาจจะเป็นสิ่งอวมงคล บรรจุอัฐผู้ครองเมืองในสมัยนั้นก็เป็นได้

เรารู้ว่าชื่อพระปฐมเจดีย์ว่ามีที่มาจากหลักศิลาจารึกหลักที่ 2
ที่พระมหาเถรศรัทธาได้จาริกไปศึกษาพุทธศาสนาที่ลังกา
ขากลับท่านได้บูรณะเจดีย์ที่ของเรียกว่า พระธม หรือเจดีย์ใหญ่

ส่วนชื่อเมืองนครชัยศรี เราก็อ้างอิงมาจากพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา
ว่าหลังสงครามกับพม่า พระมหาจักรพรรดิทรงรับสั่งให้รวบรวมคน
แล้วตั้งเป็นเมืองขึ้น คำว่านครชัยศรีจึงปรากฏ แต่ไม่น่าจะใช่ชื่อใหม่
ถ้าเจดีย์ยังมีชื่อ เมืองนี้ก็อาจจะมีชื่อในสมัยขอมเรืองอำนาจเช่นกัน

เมื่อพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 มีชัยชนะเหนือพวกจาม
พระองค์ได้สร้างปราสาทลงบนจุดสบของแม่น้ำ 3 สาย
ในจารึกกล่าวชื่อไว้ว่า เมืองชัยศรี มีปราสาทที่เราเรียกว่าพระขรรค์
พระขรรค์เองก็เป็นหนึ่งในเครื่องราชูปโภคสำคัญที่แสดงถึงชัยชนะ

จนไทยที่รับคติต่อมาในสมัยหลัง ยังเรียกสิ่งนี้ว่า พระขรรค์ชัยศรี

นครชัยศรีไม่น่าจะได้รับการตั้งชื่อมาจากสถานที่รบพุ่งสำคัญ
เพราะไม่ปรากฏหลักฐานสนับสนุน แต่อาจมาจากการมีแม่น้ำสบกัน
เช่นเดียวกันกับที่ปรากฏที่ปราสาทพระขรรค์ก็เป็นไปได้

แต่ปริศนาที่สำคัญคือ ทำไมไม่ปรากฏชื่ออยู่ใน 23 เมืองในจารึกพระขรรค์
ที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พระราชทานพระพุทธรูปไปให้
หรือเมืองนี้ถูกทิ้งร้างไปแล้วในยุคนั้น เพราะไม่พบปราสาท
แตกต่างไปจากเมืองลพบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี และราชบุรี

แต่ใช่ว่าไม่มีหลักฐานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง มีการขุดค้นพบศิวลึงค์และฐานโยนี
ที่วัดธรรมศาลาแสดงให้เห็นว่ามีการรับเอาวัฒนธรรมขอมเข้ามาอย่างแน่นอน
และเฉกเช่นหลายเมืองในยุคนั้น เมื่อชัยวรมันที่ 7 สวรรคต
อำนาจทางการเมืองก็ล่มสลาย ชาวบ้านทำลายสถาปัตยกรรมขอมลงสิ้น

การเสื่อมของเมืองนครชัยศรีก็ไม่ต่างไปจากเมืองในยุคทวารวดีอื่นๆ
เมื่อน้ำทะเลได้ร่นถอย เรือสำเภาไม่อาจเข้าถึงได้
เมืองท่าเดิมร่นถอยเปลี่ยนไปกลายเป็นเมืองในแผ่นดิน
การค้าสองฟากฝั่งระหว่างอันดามันและอ่าวไทยเปลี่ยนไป

และนั่นคือจุดจบของเมืองในกลุ่มเครือข่ายชายฝั่งทวารวดี
เมื่อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิรับสั่งให้ตั้งเมืองขึ้นมาใหม่
เจดีย์พระประโทนและพระปฐมเจดีย์ได้รับการบูรณะ
จนปรากฏภาพของเจดีย์ทรงปรางค์แบบในปัจจุบัน

เจดีย์พระประโทนแตกต่างจากเจดีย์ที่วัดธรรมศาลาด้วยยังสมบูรณ์อยู่มาก

Create Date : 20 มีนาคม 2558

Last Update : 31 มีนาคม 2558 11:25:15 น.

4 comments

Counter : 3018 Pageviews.

เป็นอีกเมืองที่อยากไปค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 20 มีนาคม 2558 เวลา:21:16:52 น.

เป็นข้อมูลที่น่าสนใจมากครับ

โดย: Insignia_Museum

วันที่: 20 มีนาคม 2558 เวลา:22:02:57 น.

เคยไปที่นี่ครั้งหนึ่งไปทำงาน
นานมากแล้ว
แต่ไปเจาะในสิ่งที่อยากรู้แล้วก็ไม่ได้ลงลึก
ว่างๆ จะไปชมแบบทั่วๆ เลยค่ะ
ข้อมูลน่าสนใจมากค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 20 มีนาคม 2558 เวลา:23:23:26 น.

ยังไม่เคยไปเลยค่ะ

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ดอยสะเก็ด Literature Blog ดู Blog
ที่เห็นและเป็นมา Music Blog ดู Blog
Maeboon Diarist ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

เลนส์ตัวเดิมค่ะ tamron 18-270 mm. ตรงบริเวณด้านหน้าก่อนเข้าพระอุโบสถ เค้าปรับ จัดใหม่ นักท่องเที่ยว หลายคน ยืนถ่ายภาพพระแก้วมรกต สะดวกมากขึ้นค่ะ (ถ้าคิวไม่ยาวนะคะ)

ยังไม่ได้ไปหาเพิ่มเติมเลยค่ะ ปางเกี่ยวนิ้วอีกองค์ ชื่อะไร

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 22 มีนาคม 2558 เวลา:21:12:01 น.