อีกไม่กี่วันก็จะถึงเทศกาลสงกรานต์ หลายท่านคงเตรียมไปสรงน้ำพระ
รดน้ำดำหัวขอพรผู้หลักผู้ใหญ่ ซึ่งแน่นอนว่าที่ขาดไม่ได้ต้องมีเครื่องหอมอย่างน้ำอบไทย
พอดีได้น้ำอบไทยชาววังมาจากเพื่อนบ้าน ได้ดมกลิ่นแล้วชอบ ไม่ฉุน หอมเบาๆ บางๆ
เราค่อนข้างจะสนใจ เพราะเคยอ่านเจอถึงคนสมัยโบราณ หรือนวนิยายหลายเล่มที่เล่าเรื่อง
เกี่ยวกับชาววัง ก็จะเห็นว่าจะมีการทำเครื่องหอมต่าง และแน่นอนว่าส่วนผสม
ขั้นตอนวิธีทำของแต่ละวังก็คงแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับผู้ปรุง ซึ่งเป็นอะไรที่น่าสนใจ
และปัจจุบันสิ่งเหล่านี้ก็ค่อยๆ เลือนหายไปถ้าไม่มีใครอนุรักษ์เอาไว้






....เราย้ายบ้านออกมาอยู่หมู่บ้านชานเมืองได้เกือบปีแล้ว
และเปิดบ้านทำร้านเล็กๆ เลยมีโอกาสรู้จักกับเพื่อนบ้านค่อนข้างแยะ
หนึ่งในนั้นคือป้านายหรือพี่นาย ความที่ถูกอัธยาศัยกันและพี่นายเป็นลูกค้าประจำของที่บ้าน
ก็เลยมีเรื่องคุยนู่นนี่ได้ถูกคอถูกใจ โดยเฉพาะเรื่องเก่าๆ ของกินของใช้เก่าๆ ดั้งเดิม
พี่นายคงเห็นว่าเรายังชอบอะไรเก่าๆ เลยเอาน้ำหอมกลิ่นดอกไม้ไทยๆ ที่ทำส่งลูกค้า
มาให้ลองใช้ 3-4 กลิ่น ติดใจสิคะ เพราะชอบกลิ่นดอกไม้ไทยๆ อยู่แล้ว
พี่นายทำถึง 11 กลิ่น ดอกแก้ว มะลิ กุหลาบ กระดังงา ชมนาด จำปี ราชาวดี จันทร์กระพ้อ ฯลฯ
เลือกไม่ถูกเลยคร่า 55 เราก็เลยสั่งขวดทดลองขนาดเล็กมาลองทุกกลิ่น
เดี๋ยวหมดรุ่นขนาดทดลองก็จะเลือกกลิ่นที่ชอบและสั่งขวดใหญ่มาใช้แหละ

เมื่อตอนต้นปีพี่นายเคยบอกว่าประมาณเดือนมีนา จะทำน้ำอบโบราณสำหรับใช้ในช่วงสงกรานต์
คือพี่นายบอกว่าจะทำน้ำอบแค่ปีละครั้ง และหลังจากนั้นก็จะทำข้าวแช่
หลังจากคุยกันไม่นานเราก็ยุ่งนู่นนี่ พี่นายแวะมาที่ร้านก็ได้คุยกันป๊อปแป๊ป
แล้วเรื่องคุยก็แยะหลายเรื่อง เราเลยลืมเรื่องน้ำอบไปเลย จนพี่นายหายไปกลับมาอีกที
บอกว่าที่หายไปยุ่งกับการทำน้ำอบ เราก็ไม่ได้ถามรายละเอียดแยะ
จนวันนี้พี่นายเอาน้ำอบไทยที่ปรุงสำเร็จมาฝากให้ใช้ พอได้ดมกลิ่นแล้วเสียดายมาก
เราพลาดไปได้ยังไงกับวิธีทำน้ำอบไทยแบบโบราณ
ยิ่งพี่นายบอกว่าตอนทำนี่หอมฟุ้งไปทั้งบ้านด้วย เลยบอกพี่นายว่าปีหน้าขอจองไปดูพี่นายทำ
....ป้านายหรือพี่นาย เราขอแช๊ะภาพไว้ตอนเอาน้ำอบไทยมาให้ที่บ้าน





เคยมีหนังสือพิมพ์ นิตยสาร มาขอสัมภาษณ์พี่นายหลายฉบับเกี่ยวกับน้ำอบไทย
เลยคัดลอกข้อความบางตอนจากหนังสือพิมพ์ E-xite Thai Post
ที่เคยมาสัมภาษณ์พี่นายเมื่อสิบปีก่อนมาลงเก็บไว้ค่ะ

...น้ำอบไทย "นิรามัย" เป็นหนึ่งในสูตรน้ำอบไทยตำรับชาววังของคุณยายทรัพย์ อังกินันท์
ซึ่งได้เข้าไปถวายตัวเป็นแม่นมของพระองค์เจ้าหญิงพิสิษฐสพสมัย ในวังบางขุนพรหมตั้งแต่ยังสาว
และทูลลาออกมามีครอบครัวจึงได้วิชาความรู้มาประกอบอาชีพโดยการมวนบุหรี่กลีบบัวจำหน่าย
ขยายกิจการไปทำน้ำหอม น้ำมันใส่ผม และน้ำอบไทยชื่อ "นิรามัย"
แต่ภายหลังครอบครัวคุณยายได้ทำกิจการโรงพิมพ์ ก่อตั้งหนังสือพิมพ์หลายฉบับ
อาทิ หนังสือพิมพ์หลักเมือง เจริญกรุง อิสระ เป็นต้น ทำให้ไม่มีเวลาในการทำน้ำอบไทยจำหน่าย
จึงได้เลิกกิจการน้ำอบไทยไป แต่ยังได้ทำอยู่บ้างเพื่อแจกจ่ายให้กับญาติพี่น้องและเพื่อนฝูง
สูตรการทำน้ำอบไทย ได้มีพี่นายหรือป้านาย นางสาวพนิดา อังกินันท์ ที่เป็นบุตรบุญธรรม
ที่คอยดูแลคุณยายและเป็นลูกมือทุกครั้งที่ลงมือทำน้ำอบ ได้เรียนรู้และซึบซับถึงวิธีการทำ







ส่วนผสมของน้ำอบไทย "นิรามัย" ประกอบด้วยชะลูด ซึ่งเป็นเปลือกไม้ขนิดหนึ่งที่มีกลิ่นหอม
คนโบราณเอาไว้ใช้ต้มผ้าเพื่อให้ผ้าหอม แป้งเม็ดหรือแป้งหิน พิมเสน น้ำตาลทรายแดงแห้ง
กำยาน ถ่าน น้ำมันไฮซิน น้ำมันกุหลาบ น้ำมันจันทน์กะพ้ออย่างดี น้ำมันลำเจียก
อุปกรณ์มีโถ ตะคัน ทวน โกร่งใหญ่(ตำแป้ง) ครกหิน(ตำกำยาน) เตาถ่าน ผ้าสำหรับกรองน้ำ






เราแค่เห็นรายการส่วนผสมและอุปกรณ์สำหรับทำน้ำอบชาววัง ก็เหนื่อยแล้วเนาะ
พี่นายยังใช้เตาถ่านและอุปกรณ์ที่ใช้มาตั้งแต่สมัยคุณยาย






 ขั้นตอนวิธีทำพี่นายยังอนุรักษ์แบบดั้งเดิมไว้






ขวดที่ใช้สำหรับใส่น้ำอบก็ล้างด้วยน้ำกับทราย จะไม่ใช้น้ำยาล้างเพราะจะทำให้กลิ่นน้ำยาติดขวด
เพราะน้ำยามีสารเคมีไม่เป็นธรรมชาติ เมื่อล้างสะอาดแล้วก็ต้องมาล้างกับน้ำต้มชะลูดอีกครั้งหนึ่ง
เพื่อไม่ให้น้ำอบมีกลิ่นที่ตกค้างอยู่ และป้องกันไม่ให้น้ำอบเสียหรือบูดง่าย ซึ่งจำทำให้
เก็บไว้ได้หลายปี การทำน้ำอบจะไม่ทำในฤดูฝนเพราะจะมีความชื้น พอฝนตกต้องหยุดทำทันที

ราคาที่พี่นายทำขายไม่ว่าจะน้ำอบไทยหรือน้ำหอมดอกไม้ไทยๆ เห็นราคาแล้วตกใจ
เพราะของที่ต้องใช้บางอย่างพี่นายต้องนั่งรถไปซื้อตั้งไกล
แต่ราคาที่ขายกลับน่ารักเหมือนคนทำ พี่นายบอกว่าอยู่บ้านว่างๆ ก็เลยทำเพลินๆ
ลูกค้าจะเป็นลูกค้าเก่าๆ ที่รู้จักและปากต่อปากกัน
ยังบอกพี่นายว่าน่าจะทำขายเป็นจริงเป็นจัง เสียดายอยากให้คนรุ่นหลังๆ ได้รู้จักและรักษาไว้
....น้ำอบไทยขวด 100 มล พี่นายขายอยู่ 25 บาทเอง







พอคุยถึงความหอมแบบไทยๆ ทำให้นึกน้ำปรุงและอยากจะไปหาใบเตยหอม
และดอกไม้ต่างๆ มาทำบุหงาที่เคยช่วยแม่ซอยบเตยหอม เด็ดกลีบดอกไม้ตอนยังเด็ก
แม่ทำทีใส่ในขันใบใหญ่มาก อบเสร็จจะกรอกใส่ในถุงตาข่ายหลายขนาด
แม่เอาไว้ใส่ในตู้ ในลิ้นชัก ในกระเป๋าถือ เปิดตู้ เปิดลิ้นชัก เปิดกระเป๋าทีหอมฟุ้งเชียว
เสียดายที่พี่นายไม่ได้ทำน้ำปรุงแล้ว เพราะเธอบอกว่ากรรมวิธีขั้นตอนยุ่งยาก
แต่จะลองใช้น้ำหอมกลิ่นดอกไม้อบดูว่าจะหอมกรุ่นเหมือนแบบเก่าหรือเปล่า

#เรื่องของคนเริ่มแก่(ชอบ)เล่าเรื่องเก่า