Bloggang.com : คนร่วมชายคา : ทำอย่างไรเมื่อคู่สมรสเสียชีวิต .. ใครคือทายาทผู้รับมรดก >> กฏหมายเยอรมัน

ทำอย่างไรเมื่อคู่สมรสเสียชีวิต .. ใครคือทายาทผู้รับมรดก >> กฏหมายเยอรมัน

เราเป็นคนที่ไม่ค่อยชอบเขียนอะไรที่มันเป็นงานเป็นการเท่าไหร่
เพราะว่าการจะเขียนอะไรที่เป็นงานเป็นการนั้นมันต้องเสียเวลาไปค้นหาข้อมูลที่อ้างอิงได้มาอ่าน
จะเขียนเล่นๆอย่างที่เราชอบไม่ได้น่ะสิ.. ฮิๆๆ

แรงบันดาลใจที่ทำให้อยากเขียนบล็อกนี้ขึ้นมา
ก็เพราะพระเอกของเราที่เพิ่งจะเกษียณมาเมื่อต้นปีนี่แหละ

ตั้งแต่เกษียณมาเขาก็ตั้งหน้าตั้งตารวบรวมเอกสารที่เกี่ยวกับเรื่องเป็นเรื่องตายไว้ให้เรา
เอกสารอันไหนสำคัญเขาก็จะแยกออกมาเก็บเอาไว้ในแฟ้มเดียวกัน
เพื่อว่าในวันหนึ่งเมื่อเขาไม่อยู่แล้วเราจะได้รู้ว่าเราจะต้องทำอะไรบ้าง
มีสิ่งไหนที่เราจะต้องทำต่อไปและมีสิ่งไหนที่เราจะต้องยกเลิก

รอบคอบถึงขนาดจดที่อยู่/เบอร์โทรศัพท์/ชื่อเว็บไซต์ของผู้ที่เราจะต้องติดต่อเอาไว้ให้เสร็จสรรพ
ทำอย่างกะว่าเมื่อเกษียณแล้วจะต้องตายวันตายพรุ่งอย่างงั้นแหละ..

จะว่าไปเราก็ทำใจให้ยอมรับได้ในระดับหนึ่งแล้วนะว่า
คนเราเกิดมาทุกคนไม่มีใครหนีความตายไปได้พ้น
วันใดวันหนึ่งไม่เราก็เขาก็ต้องตายจากกันไปจนได้
แต่พอได้พูดคุยกันถึงเรื่องความตายเมื่อไรก็อดที่จะใจหายไม่ได้เหมือนกัน..

ดอกชทีฟมึทแท่ะเช่น (Stiefmütterchen)
แปลอย่างไทยๆได้ว่า..ดอกบรรดาแม่เลี้ยงน้อยๆ
แต่เราเรียกมันว่า.. ดอกหน้าลิง.. อิ อิ อิ

สิ่งที่ต้องทำเมื่อมีการเสียชีวิตเกิดขึ้น

หนึ่ง

แจ้งให้หมอประจำบ้าน (Hausarzt) หรือหมอที่ทำการรักษามาชันสูตรเพื่อออกใบรับรองการเสียชีวิต (Totenschein)
แต่ถ้าเสียชีวิตที่โรงพยาบาลหรือบ้านพักคนชรา เจ้าหน้าที่ที่นั่นจะเป็นผู้จัดการให้เอง

สอง

ติดต่อว่าจ้างบริษัทฌาปนกิจศพ (Bestattungsinstitut / Bestatter) ให้มารับศพ
บริษัทฌาปนกิจศพสามารถค้นหาได้ทั้งในสมุดโทรศัพท์และในอินเตอร์เน็ต
(ค้นหาในกูเกิ้ลโดยพิมพ์ Bestattungsinstitut แล้วต่อท้ายด้วยชื่อเมืองที่อาศัยอยู่)

สาม

แจ้งอำเภอ/เทศบาลในเขตที่เสียชีวิตเพื่อขอใบมรณบัตร (Sterbeurkunde)

สิ่งที่ควรจะเตรียมทำเอาไว้ก่อนที่จะมีการเสียชีวิตเกิดขึ้น

เมื่อฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียชีวิตลง
บัญชีเงินฝากของผู้เสียชีวิตจะถูกทางธนาคารอายัดไว้จนกว่าจะมีใบรับรองทายาทไปแสดง
ใบรับรองทายาทมีชื่อเรียกในภาษาเยอรมันว่า.. Erteilung eines Erbscheines หรือเรียกสั้นๆว่า.. Erbschein

การยื่นขอใบรับรองทายาทนั้นนอกจากจะเสียค่าใช้จ่ายตามมูลค่าของมรดกแล้ว
ยังอาจจะต้องรอนานหลายเดือนกว่าศาลจะออกให้อีกด้วย
และในระหว่างที่ยังไม่มีใบรับรองทายาทไปแสดงให้ธนาคารดูนี้
แม้แต่คู่สมรสก็ไม่มีสิทธิ์ที่จะไปเบิกถอนเงินในบัญชีของผู้ตายออกมาใช้จ่ายได้

ทางแก้ก็คือ..
ในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่นี้
ให้เจ้าของบัญชีไปทำใบมอบอำนาจเบิกเงินในกรณีเสียชีวิตเอาไว้ที่ธนาคาร
เผื่อเกิดอะไรปุบปับขึ้นมาฝ่ายที่ยังอยู่จะได้ไม่ลำบากเวลาจำเป็นต้องใช้เงิน

ใบมอบอำนาจเบิกเงินในกรณีเสียชีวิตมีชื่อเรียกในภาษาเยอรมันว่า.. Vollmacht für den Todesfall
แต่ธนาคารที่เราใช้บริการอยู่จะเรียกว่า..Konto-/Depotvollmacht und Unterschriftsproben

ใบมอบอำนาจเบิกเงินสามารถทำได้สองแบบคือ..
แบบที่ทำแล้วมีผลบังคับใช้ในทันที
กับแบบที่จะมีผลบังคับใช้ก็ต่อเมื่อผู้มอบอำนาจเสียชีวิตไปแล้ว

พระเอกของเราได้ไปทำใบมอบอำนาจเบิกเงินไว้ให้เราตั้งแต่ปี 2008
แบบที่พระเอกทำเป็นแบบที่มีผลบังคับใช้ในทันที
และมีผลกับทุกๆบัญชีที่พระเอกมีหรือแม้แต่จะไปเปิดบัญชีใหม่อีกกี่บัญชีก็ตาม

ยังมีใบมอบอำนาจอีกสองอย่างที่พระเอกทำไว้ให้เราคือ..Vorsorgevollmacht กับ Betreuungsrecht
ใบมอบอำนาจทั้งสองอย่างนี้เราอาจจำเป็นต้องใช้ในกรณีที่ถ้าพระเอกเกิดป่วยหนัก หรือเป็นโรคความจำเสื่อม
เราจะได้มีอำนาจดูแลและจัดการเรื่องเอกสารรวมทั้งธุรกรรมต่างๆแทนพระเอกได้

พระเอกบอกว่า.. Vorsicht besser als Nachsicht
แปลได้ตรงกับสำนวนไทยที่ว่า.. กันไว้ดีกว่าแก้

ลำดับทายาทผู้รับมรดกของผู้ตาย

ตามกฏหมายของเยอรมันกำหนดลำดับทายาทผู้รับมรดกไว้ดังนี้

ทายาทลำดับที่หนึ่ง.. คือ
ลูกและหลาน
(หมายถึงหลานที่เกิดจากลูกแท้ๆของผู้ตายหรือที่เรียกในภาษาเยอรมันว่า.. Enkelkind)

ทายาทลำดับที่สอง.. คือ
พ่อแม่ พี่น้องและหลานๆ
(หมายถึงหลานที่เป็นลูกๆของพี่น้องเหล่านั้น หรือที่เรียกในภาษาเยอรมันว่า.. Nichte / Neffe)

ทายาทลำดับที่สาม.. คือ
ปู่/ย่า ตา/ยาย ลุง/ป้า น้า/อา ลูกพี่ลูกน้องและบรรดาลูกๆหลานๆของทายาทเหล่านี้

สำหรับผู้เสียชีวิตที่ไม่มีคู่สมรส
จะมีทายาทที่มีสิทธิ์ในส่วนแบ่งของมรดกเพิ่มขึ้นอีกสองลำดับ คือ

ทายาทลำดับที่สี่..
ทวด และลูกๆหลานๆของทวด

ทายาทลำดับที่ห้า..
บรรพบุรุษคนอื่นๆที่ผู้ตายมีรวมไปถึงลูกหลานของบรรพบุรุษเหล่านั้นด้วย

ส่วนคู่สมรสนั้นไม่ได้ถูกจัดลำดับให้เป็นทายาทผู้รับมรดก
แต่คู่สมรสก็มีสิทธิ์ตามกฏหมายที่จะได้รับมรดกเท่ากันกับทายาทลำดับที่หนึ่ง

ถ้ามีลูก

คู่สมรสจะมีสิทธิ์ในมรดก 25% + สินสมรสอีก 25%
รวมแล้วคู่สมรสก็จะได้รับมรดกครึ่งหนึ่ง

ส่วนมรดกอีกครึ่งหนึ่งก็จะตกเป็นของลูกซึ่งเป็นทายาทลำดับที่หนึ่ง
แต่ถ้าหากว่าลูกได้เสียชีวิตไปแล้ว
ลูกของลูก (หลาน) ก็จะเป็นผู้ได้รับมรดกส่วนนี้ไปแทน
ยกเว้นผู้ตายทำพินัยกรรม (Testament) เอาไว้

ถ้าไม่มีลูก

คู่สมรสจะมีสิทธิ์ในมรดก 50% + สินสมรสอีก 25%
ที่เหลืออีก 25% ทายาทลำดับที่สองคือพ่อแม่ของผู้ตายจะเป็นผู้รับมรดกส่วนนี้ไป

ในกรณีที่ถ้าพ่อแม่ของผู้ตายได้เสียชีวิตไปหมดแล้ว
ผู้ที่จะได้รับมรดกเป็นอันดับต่อไปในฐานะทายาทลำดับที่สองก็คือพี่น้องของผู้ตาย
แต่ถ้าหากว่าพี่น้องของผู้ตายก็เสียชีวิตไปจนหมดแล้ว
ลูกๆของพี่น้อง (หลานๆของผู้ตาย) ก็จะเป็นทายาทผู้ที่รับมรดกส่วนนี้ไปแทน
ยกเว้นผู้ตายทำพินัยกรรมเอาไว้

สรุปง่ายๆก็คือ

ผู้ที่มีลูก

เมื่อคู่สมรสเสียชีวิตไป ฝ่ายที่ยังอยู่ก็จะแบ่งทรัพย์สินกันกับลูกคนละครึ่ง
ทายาทลำดับต่อๆไปจะไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง
ยกเว้นผู้ตายทำพินัยกรรมเอาไว้

ผู้ที่ไม่มีลูก

คู่สมรสที่ยังอยู่จะมีส่วนในทรัพย์สิน 75%
ส่วนอีก 25% จะถูกแบ่งให้กับพ่อแม่ของผู้ตาย
ยกเว้นผู้ตายทำพินัยกรรมเอาไว้

<<อ้างอิง>>

หรือใครขยันจะไปอ่าน ที่นี่ ก็ได้

เรากับพระเอกไม่มีลูกด้วยกันจึงถือว่าไม่มีทายาทลำดับที่หนึ่ง
ส่วนทายาทลำดับที่สองของพระเอก (พ่อแม่และพี่สาว) ก็เสียชีวิตไปหมดแล้ว
จะเหลือก็แต่ลูกๆของพี่สาวซึ่งเป็นหลานๆของพระเอกที่ยังมีชีวิตอยู่
ซึ่งหลานๆนี่แหละคือผู้ที่จะได้รับส่วนแบ่งมรดกของพระเอกในฐานะทายาทลำดับที่สอง

เพื่อป้องกันความยุ่งยาก
เรากับพระเอกจึงได้ไปทำพินัยกรรมเอาไว้ที่สำนักทนายความตั้งแต่ปี 2001
[พินัยกรรมที่ทำกับสำนักทนายความนี้จะถูกนำไปเก็บไว้ที่ศาลชั้นต้น (Amtsgericht)]
โดยเลือกทำพินัยกรรมในแบบที่เรียกว่า.. Berliner Testament
ซึ่งในพินัยกรรมได้ระบุเอาไว้เลยว่า..

หากเรามีอันต้องม่องเท่งไปก่อน
พระเอกจะเป็นผู้รับมรดกทั้งหมดแต่เพียงผู้เดียว

แต่ถ้าพระเอกชิงตัดหน้าลาโลกไปก่อน
เราก็จะเป็นผู้รับมรดกทั้งหมดแต่เพียงผู้เดียวเช่นกัน

แต่ถ้าหากว่าเรากับพระเอกเกิดตกลงปลงใจขี้เกียจหายใจขึ้นมาพร้อมกัน
มรดกที่มีทั้งหมดขอยกให้กับน้องสาวของเราที่อยู่ที่เมืองไทยเป็นผู้รับไปแต่เพียงผู้เดียว
และถ้าหากว่าน้องสาวคนนี้เสียชีวิตไปก่อนก็ให้ลูกหลานของน้องสาวเป็นผู้รับมรดกต่อๆกันไปแทน

แต่ตามกฏหมายของเยอรมันได้บังคับให้มีส่วนของมรดกที่เรียกว่า.. Pflichtteil
มรดกส่วนนี้กฏหมายจะกันเอาไว้ให้กับบุคคลสามคนคือ..

ลูก พ่อแม่ คู่สมรส/คู่ชีวิต

บุคคลทั้งสามคนนี้กฏหมายจะคุ้มครองให้ได้รับมรดกเสมอถึงแม้ว่าจะไม่มีชื่ออยู่ในพินัยกรรมก็ตาม
เพียงแต่ผู้ที่ได้รับการคุ้มครองจะต้องไปยื่นฟ้องต่อศาลเพื่อขอรับมรดกภายในวันเวลาที่กฏหมายกำหนดไว้เท่านั้น

ในพินัยกรรมที่เรากับพระเอกทำไว้ก็ได้ระบุให้ตัดมรดกส่วนที่กฏหมายบังคับนี้ออกไปด้วย
แต่จะเป็นไปตามเจตนารมณ์หรือไม่ก็ต้องรอจนกว่าจะถึงวันที่เปิดพินัยกรรมโน่นแหละ
ซึ่งวันนั้นก็คงจะเป็นวันที่..ไม่เราก็พระเอกได้ตายจากโลกนี้ไปแล้วคนนึง

ดอกเยอบีร่า (Gerbera)
พันธุ์หน้าตาแบบนี้ก็มีด้วยแฮะ

ที่จริงบล็อกนี้เริ่มแรกตั้งใจจะเขียนเฉพาะสิ่งที่พระเอกได้ทำเอาไว้ให้เราเท่านั้น
แต่เมื่อเราไปค้นหาข้อกฏหมายอ่านเพื่อให้ได้แหล่งอ้างอิงที่เชื่อถือได้มา
ทำให้ไปได้ข้อกฏหมายอื่นๆที่น่าสนใจมาเขียนรวมไว้ในบล็อกนี้ด้วย

ข้อมูลบางอย่างพระเอกของเราก็อุตส่าห์ปริ๊นออกมาไว้ให้เราอ่านเป็นปึกๆ
แต่เราก็ยังไม่เคยสนใจหยิบมาอ่าน
เพราะคำศัพท์ทางกฏหมายภาษาเยอรมันนั้นอ่านและแปลค่อนข้างยาก
ขี้เกียจอ่านไปก็ต้องเปิดดิกชันนารีหรือพิมพ์ในเว็บแปลไป

สู้ไปหาอ่านเอาเองในเน็ตไม่ได้
ตรงไหนไม่เข้าใจเราก็ยังก้อปเอาไปแปลได้เลยทันที

สิ่งที่เรานำมาเขียนนี้เราสรุปเอาแต่ส่วนที่เห็นว่าสำคัญมาเขียนเพียงย่อๆเท่านั้น
ในแต่ละข้อกฏหมายยังมีรายละเอียดและข้อยกเว้นอื่นๆอีกหลายอย่าง
ใครอยากอ่านรายละเอียดก็เลื่อนเม้าส์ขึ้นไปจิ้มที่คำศัพท์ภาษาเยอรมันแต่ละคำที่ด้านบนได้เลย

เวลาอ่านก็อย่าลืมสังเกตุดูตอนท้ายๆของกฏหมายในแต่ละหมวดที่เข้าไปอ่านด้วยล่ะ
เพราะมันมักจะมีข้อแนะนำให้ตามไปอ่านกฏหมายหมวดอื่นๆที่เกี่ยวข้องกันเอาไว้ด้วย

เราเองเสียก็ตรงที่ขี้เกียจตามไปอ่านนี่แหละ..

ที่สำคัญอย่าลืมว่ากฏหมายนั้นมักจะมีการแก้ไขและเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
เมื่อถึงเวลาจริงๆก็อย่าลืมเข้าไปค้นหาข้อมูลที่อัพเดทใหม่ๆอ่านกันด้วยละกัน...

โอกาสหน้าเราจะเขียนเรื่องใบยินยอมให้เป็นผู้จัดการมรดกฉบับภาษาอังกฤษและภาษาเยอรมัน
ว่ามันจำเป็นและสำคัญกับผู้ที่แต่งงานกับชาวต่างชาติและมีทรัพย์สินอยู่ที่เมืองไทยยังไง
อันนี้เป็นประสบการณ์ตรงของเราเลยละ...

แต่ยังไม่รู้นะว่าวันไหนจะขยัน .. ฮิๆๆ

Create Date : 13 พฤศจิกายน 2559

Last Update : 26 พฤษภาคม 2561 2:51:59 น.

6 comments

Counter : 3723 Pageviews.

ขอบคุณมากๆ ค่ะ ได้ความรู้มากมาย และไม่โดนเอาเปรียบด้วย

โดย: SeaSnow

วันที่: 13 พฤศจิกายน 2559 เวลา:2:56:41 น.

รอบคอบแบบนี้ดีครับ
ส่วนมากคนต่างชาติเขาต้องว่างแผนทุกๆเรื่อง..ไม่ว่าจะเป็นชีวิต
ประจำวัน,หรือเรื่องที่เกิดหลังเสียชีวิต
มันทำให้ลดความกังวลเรื่องภาระสมบัติจริงๆเลยครับ

โดย: ขุนเพชรขุนราม

วันที่: 13 พฤศจิกายน 2559 เวลา:5:32:05 น.

ได้ความรู้เยอะเลยค่ะ
บางอย่างก็ทำไว้แล้ว บางอย่างก็ยังไม่ได้ทำค่ะ

โดย: ALDI

วันที่: 13 พฤศจิกายน 2559 เวลา:12:41:06 น.

บ้านเราถือคติ "โชคดีที่ตายก่อน" 555 คนไหนตายคนนั้นสบาย..คนอยู่คือคนที่ต้อง "จ่าย" ..ทุกสิ่งอย่าง.. แม้กระทั่ง มรดกที่ได้ก็ยังต้องจ่าย ภาษีมรดก..ที่เราเคยรู้มาว่า "แพรงงง" พอสมควรค่ะ ดังนั้นบอกเลยว่า ชาตินี้ ขอตายก่อนสามี ..จบข่าว..อิอิ

โดย: Max Bulliboo

วันที่: 20 พฤศจิกายน 2559 เวลา:19:46:26 น.

ภาษีมรดก 30% จะนำสิ่งนี้ไปบอกสามีให้จัดการ ขอบคุณที่ให้ข้อมูลมาทันเวลาพอดี...พ่อแม่เราเสียชีวิตไปหมดแต่ปี2012-13 เราสามีไม่มีลูก น้องสาวคนเดียวที่ไทยคือทายาทตอนนี้ ฝั่งเยอรมัน เงินในบัญชีธนาคารที่หากสามีเป็นอะไรไป โดนอายัดได้ ส่วนบ้านชื่อร่วม ทำประกันผู้ผ่อนไว้ หากสามีเป็นอะไรไปประกันจะจ่ายหนี้ที่เหลือแทน อ่านแล้วก็น้ำตาไหล เพราะหลังพ่อแม่เสีย ญาติก็อุกอาจจะเข้ามาจัดการมรดก เอาโฉนดบางอันไปฮุบ ดีที่อัยการประจำของแม่ออกคำสั่งศาลให้ ค่าทำพินัยกรรมนี้ไม่ทราบเท่าใด... Familienrechtanwalt ใกล้บ้าน แต่เห็นด้วยกับคุณนักวิ่งว่า ตายก่อนชนะ...

โดย: kueckieziegler

วันที่: 6 ธันวาคม 2559 เวลา:5:55:07 น.

สวัสดีปีใหม่นะครับ

โดย: ขุนเพชรขุนราม

วันที่: 31 ธันวาคม 2559 เวลา:8:52:10 น.