"...อย่างน้อยโยมต้องรู้หลักก่อนว่า
ความเป็นพระโพธิสัตว์นั้นอยู่ที่ว่าต้องบำเพ็ญบารมี
บำเพ็ญคุณธรรมอย่างยวดยิ่ง
อย่างที่คนธรรมดาทั่วไปจะบำเพ็ญกันไม่ไหว
ตั้งใจจะบำเพ็ญความดีข้อไหน
เช่นบำเพ็ญทาน ก็บำเพ็ญได้อย่างสูงสุดจนกระทั่ง
สละชีวิตของตนเพื่อประโยชน์ของผู้อื่นได้
เรียกว่าให้ชีวิต

จะบำเพ็ญความเพียรพยายาม
ก็เพียรพยายามอย่างยวดยิ่ง
ไม่มีระย่อท้อถอย แม้ต้องสิ้นชีวิตก็ยอม
นี่คือการบำเพ็ญบารมี
หมายถึงคุณธรรมที่บำเพ็ญอย่างยวดยิ่ง

พระโพธิสัตว์เมื่อบำเพ็ญบารมีครบแล้ว
ก็คือได้พัฒนาพระองค์อย่างเต็มที่แล้ว
ก็ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า
แล้วเราก็นับถือพระโพธิสัตว์นั้น
นับถืออย่างไร? นับถือเพื่ออะไร?

ก็ขอตอบสั้น ๆ คือ นับถือเพื่อเอาเป็นแบบอย่าง
เอาพระโพธิสัตว์เป็นตัวอย่าง เป็นตัวอย่างอย่างไร?

พระโพธิสัตว์นั้นกว่าจะได้มาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า
ท่านต้องทำความดีมากมาย
เพียรพยายามทำมายาวนาน
อย่างยากลำบากมากประสบอุปสรรคมาก
แต่ก็ทำมาตลอดโดยไม่ระย่อท้อถอย
จนประสบความสำเร็จ
ท่านจึงเป็นตัวอย่างในการทำความดีของเรา

พระโพธิสัตว์นั้นท่านมีปณิธานด้วย
คือตั้งใจจะทำความดีอันไหนก็ทำจริง ๆ
ทำเต็มที่แล้วก็มั่นคงด้วย
เราก็ต้องพยายามทำอย่างนั้น
โดยมีพระโพธิสัตว์เป็นแบบอย่าง
จนกระทั่งเราสามารถเสียสละตัวเองได้เพื่อทำความดีนั้น

ตลอดจนกระทั่งว่าพระโพธิสัตว์นี่เสียสละตัวเองเพื่อผู้อื่น
เราก็ต้องสามารถเสียสละผลประโยชน์ของตัวเอง
เพื่อช่วยเหลือผู้อื่น เพื่อช่วยเหลือสังคม นี่คือคติพระโพธิสัตว์

อันนี้ก็โยงมาหาพระพุทธเจ้า
เพราะว่าพระพุทธเจ้าทรงเป็นหลัก
พระพุทธเจ้าที่จะตรัสรู้ได้ก็เป็นมาด้วยความเพียรพยายาม
และทำความดีมามากมาย
เพราะอย่างนี้จึงทำให้เราเกิดความซาบซึ้ง
ในพระคุณของพระพุทธเจ้า นี่ประการหนึ่ง

ประการที่สองก็คือ
เป็นการเตือนตัวเราให้สำนึกในหน้าที่
ที่จะพัฒนาตัวที่จะทำความดี
เพื่อจะบรรลุคุณธรรมเบื้องสูง

การที่จะบรรลุสิ่งที่ดีงามประเสริฐสูงสุด
เป็นพระอรหันต์เป็นพระพุทธเจ้านั้น
ไม่ใช่สิ่งที่จะได้มาด้วยการหวังหรืออ้อนวอนเฉย ๆ
แต่จะต้องเพียรพยายามทำ
ฉะนั้นคนเราทุกคนจะต้องพัฒนาตัวเอง
ต้องตั้งใจทำความดี

คติพระโพธิสัตว์เตือนใจเราว่าเราจะต้องตั้งใจทำความดี
บำเพ็ญคุณธรรมต่าง ๆ พร้อมกันนั้นก็เป็นกำลังใจแก่เรา
ในเมื่อเราได้เห็นประวัติของพระโพธิสัตว์
ว่าท่านทำความดีมากมาย
อย่างเข้มแข็งและเสียสละ

เราได้เห็นตัวอย่างแล้วเราก็มีกำลังใจ
ที่จะทำความดีนั้นให้ตลอด
บางทีเราทำความดีไป เราเป็นปุถุชน บางทีเราก็อ่อนแอ
เมื่อไปพบอุปสรรคบางอย่างหรือไม่ได้รับผลที่ปรารถนา
เราก็เกิดความท้อแท้ เกิดความผิดหวัง
คนจำนวนมากจะเป็นอย่างนี้
ทำความดีไประยะหนึ่งก็ไม่เข้มแข็งจริง ไม่มั่นคงจริง
ไปประสบอุปสรรคหรือไม่ได้รับผลตอบแทนที่ต้องการ
ก็เกิดความท้อถอย แล้วก็บ่นเพ้อ
เอ้อ เราอุตส่าห์ทำดีมานักหนา ไม่เห็นได้ดีเลย
แล้วก็มองไปในด้านตรงข้ามว่า
อ้าว คนนั้นคนนี้เขาทำไม่ดี เขาทำชั่วด้วยซ้ำ
ทำไมได้ดีอย่างที่พูดกันว่า
"ทำดีได้ดีมีที่ไหน ทำชั่วได้ดีมีถมไป"
อะไรต่าง ๆ ก็จะตัดพ้อร้องทุกข์ขึ้นมา
แล้วก็พาลพาโลพาเลเลยเลิกทำความดี อันนี้จะเป็นผลเสีย

เมื่อได้เห็นประวัติของพระโพธิสัตว์
ก็จะเกิดกำลังใจว่าพระพุทธเจ้า
เมื่อเป็นพระโพธิสัตว์ท่านทำความดี
ท่านลำบากกว่าเราเยอะแยะอย่างที่ว่าเมื่อกี้

บางทีต้องเสียสละชีวิตก็มี
บางทีพระองค์ทำความดีมากมาย
เขาไม่เห็นความดี เขาเอาพระองค์ไปฆ่า
พระองค์ก็ไม่ท้อถอย แล้วก็ทำความดีต่อไป

เรามานึกดูตัวเราทำความดีแค่นี้แล้วจะมาท้อถอยอะไร
พระพุทธเจ้าเป็นพระโพธิสัตว์ลำบากกว่าเรา ทำมากกว่าเรา
ประสบอุปสรรคมากกว่าเรามากมาย ไปท้อถอยทำไม
พอเห็นคติพระโพธิสัตว์อย่างนี้
เราก็มั่นคงในความดี สู้ต่อไป นี่แหละเป็นแบบอย่าง
นี่คือการนับถือพระโพธิสัตว์ที่ถูกต้อง

ท่านสอนมา ท่านเล่าเรื่องพระโพธิสัตว์มา
ก็เพื่อเป็นแบบอย่างแก่เราในการทำความดี
เป็นเครื่องเตือนใจเราไว้ ทำให้เรามีกำลังใจ
แล้วเราก็เดินหน้าเรื่อยไปไม่ท้อถอย..."