BlogGang.com : : a_somjai - ตุ้มตอมหอมห่อ (6)

<<< a_somjai === อ่านเขียนบล็อก อ่านเขียนโลก <<<== a_somjai อ่านเขียนบล็อก a_somjai

Group Blog

All Blogs

ตุ้มตอมหอมห่อ (6)

ผู้เขียน: แพงพิมพา (a_somjai posted on 2005-09-12 / 12 กันยายน 2548)
ชื่อตอน: ตุ้มตอมหอมห่อ

หากเชื่อตามคำผญาภูมิปัญญาอีสานว่า
“เอาเมียสาวปานได้งัวซาวแม่”
ดังที่คุยกันไว้เมื่อตอนที่แล้ว คงมีท่านผู้ใดผู้หนึ่งอยากถามผมว่า “แล้วเอาเมียแก่ล่ะ ซิปานใด”

คำคนโบราณท่านเปรียบเปรยไว้ดังนี้ครับ
“เอาเมียแก่ปานได้แม่ซาวคน”

มีแม่เพียงคนเดียว ท่านก็ยังฮักแพงเบิ่งแยงเราเป็นอย่างดี
จนพระคุณของแม่ที่มีต่อลูกคนหนึ่งนั้นนับถือกันว่าล้นฟ้าล้นแผ่นดินชดใช้กันได้ไม่หมดไม่สิ้น

ดังคำผญาว่า “พ่อแม่เฮ็ดกับลูกพอปานน้ำไหล”
คือท่านให้ลูกทุกคนได้ตลอดเวลา เลิง ๆ เรื่อย ๆ สม่ำเสมอ เหมือนน้ำรินหลั่งไหลและไม่มีข้อจำกัด

แต่เรามักจะพบเสมอว่า “ลูกเฮ็ดกับพ่อแม่พอปานไฟมอด”
คือความรู้คุณท่านและกระทำตอบแทนคุณท่านของเรานั้น มันมักจะลดปริมาณ ลดคุณภาพ และลดความถี่เรียวลงไปหาปลายแล้วสุดท้ายก็มอดหมดไปในที่สุด

หญิงที่เลี้ยงลูกซาวคนได้นั้น หัวใจของแม่จะยิ่งใหญ่สักปานใดหนอ
ชายที่มีแม่ถึงซาวคน อยู่เคียงคู่คอยดูแลกันไปตราบชั่วชีวิตนั้น
‘บา’จะอยู่ดีมีสุขสักปานใดกัน (บา ก็คือ บ่าว, คนผู้ชาย)

เรื่องเอาผัวเอาเมีย เป็นเรื่องใหญ่โตสำหรับคนเรามาตั้งแต่มนุษย์รู้จักอยู่กันเป็นครอบครัวแล้ว และก็คงหาเรื่องมาคุยกันได้ไม่รู้สุดรู้สิ้น อาจสังเกตเห็นกันได้ง่าย ๆ จากเรื่องของภาษาพูดประจำถิ่นประจำกลุ่มของตนของตน

อย่างเช่น การได้มาอยู่ทางเมืองเหนือนี้ ทำให้ผม (a_somjai) ได้เรียนรู้ภาษาถิ่นตระกูลไท-ลาวกลุ่มต่าง ๆ เปรียบเทียบกันได้ดี ในเรื่องเกี่ยวกับความรัก ครอบครัว และผัวเมียก็มีอยู่มากทีเดียว

เช่นการออกเสียงสระอัว สระโอ ของคนใช้ภาษาจากต่างภูมิหลังทางท้องถิ่นกัน

ผมมักได้ยินแม่เรือนคนยองทางเมืองลำพูน อู้จาภาษาลื้อเมืองยอง กับสามีชาวอีสานของเธอว่า… ..“เฮาเป็นโผเมกัน” อยู่เนือง ๆ ความหมายก็คือ “เราเป็นผัวเมียกัน” นั้นเอง

หากได้ยินเมียคนยองอู้ว่า “โงซาวโต’” ผัวคนอีสานซิเว้าว่า “งัวซาวโต” ขณะที่คนเมืองทางเชียงใหม่จะอู้ว่า “งัวซาวตัว” หากเป็นคนไทยภาคกลางจะพูดว่า “วัวยี่สิบตัว” อย่างนี้เป็นต้น

การได้รู้ได้เห็นและได้อยู่กับผู้คนที่พูดจาด้วยรากเหง้าภาษาเดียวกันแต่มีสำเนียงเยื้องกันไปบ้าง ทำให้เราเกิดความรู้สึกอบอุ่นและผูกพันในสายเครือเชื้อสกุลไทย สกุลลื้อ สกุลลาว หรือชาวสยามกลุ่มต่าง ๆ ได้ดีแท้ ๆ ครับ

โดยส่วนตัว ผมเห็นว่าเรื่องของความเห็นเกี่ยวกับผัวดีเมียดีนั้น
ไม่ว่าคนพูดไทย คนอู้คำเมือง คำยอง คำลื้อ และคนเว้าลาว
ก็ย่อมมีคติที่ไม่แตกต่างกัน

อย่างคำผญาคนเว้าภาษาลาวว่า…
“ผัวเมียนี้ คนเดียวโดยรีต สุขทุกข์ยังร่วมย้าวถนอมตุ้มต่อมกัน”
นี้เป็นต้น

คำว่า ‘รีต’ คือคำว่า ‘จารีต’ ในภาษาไทยกลางนั้นเอง
หากเป็นภาษาถิ่นจะเขียนว่า ‘ฮีต’ ก็ได้
แต่คนอู้คำเมือง คนอู้ลื้ออู้ยอง และคนเว้าลาวจะต้องออกเสียงเป็น ‘ฮีต’ เสมอ

ส่วนคำว่า ‘ย้าว’ ในภาษาลาวอีสานก็คือเหย้า หรือเหย้าเรือนนั้นเอง
และ’ตุ้ม’ หมายความว่า ทะนุถนอม หรือ ทะนุถนอมน้ำใจ
หากเป็น ‘ตุ้มต่อม’ หมายถึงการเอาอกเอาใจกัน
มักต่อความเว้าให้ฟังม่วนและกินใจยิ่งขึ้นไปอีกว่า

คราวนี้ลองสร้างมโนคิดเกี่ยวกับคำว่า….. “ตุ้มตอมหอมห่อ” แล้วท่านคิดว่า คู่ผัวเมียที่ตุ้มตอมหอมห่อ ดูดีและอยู่ดีมีสุขเพียงใดกันหนอ

อันผัวเมียกันนั้นต้องตุ้มตอมหอมห่อกัน
อาจทำความเข้าใจแยกความตามศัพท์ได้ว่า...
ผัวเมียกันพึง’ตุ้มกัน’
ให้ใสเย็นบริสุทธิ์สดชื่นเหมือน’ต่อม’

ต่อม คือน้ำฝนที่ตกลงมาแล้วเกาะตัวกันเป็นกลุ่มก้อนแลดูดังเมฆ
กล่าวคือต้อง ‘ตอมกัน’ เกาะกันจับกันรวมกัน
และได้ประสบพบเห็นกันอยู่เป็นเนืองนิจ

อีกส่วนหนึ่งผัวเมียกันต้อง ‘หอมกัน’
หอมกัน คือรักกัน ทะนุถนอมกัน มักเว้ากันว่า “ฮักหอม”
และคำว่า ‘หอมห่อ’ จะว่า ‘ห่อหอม’ ก็ได้
(ไม่ใช่ หอมหอ หรือ หอหอม นะ..ฮา ฮา)

หอมห่อ ห่อหอม หมายถึงเป็นเพื่อนนำพากันไปมา
หรือเป็นหัวหน้าเป็นผู้นำในเรื่องต่าง ๆ ให้แก่กันและกัน หรือทำแทนกันได้

ดังคำกลอนสอนว่า....

“คันแม่นเป็นเมียแล้ว ให้เป็นคนถ้วนถี่
เมียก็เมียแท้ ๆ เสียได้ ให้ฮิ่นตรอง
(ฮิ่นตรอง=รินตรอง)

อย่าได้เป็นเมียลิ่น เมียกินคือลิงค่าง (
ลิ่น คือ นิ่ม, สัตว์ที่เรียกชื่อว่า ตัวนิ่ม)

ให้เป็นเมียอยู่ข้าง ทางบ้านซู่ยาม”

อ่านแล้ว
มีความเห็นยังไง
ก็ว่ามาสู่กันได้เลยครับ
คุณ ๆ แม่หญิงทั้งหลาย

Create Date : 12 กันยายน 2548

Last Update : 24 พฤศจิกายน 2550 4:24:01 น.

6 comments

Counter : 782 Pageviews.

อิอิ ขอบคุณที่แวะไปที่บล๊อคมากเลยอะจะคุณa_somjai
ตอนนี้เปลี่ยนสีตัวหนังสือเป็นสีชมพูแล้วอะ นี่กำลังนึกถึงเพื่อนชาวบล๊อคที่ พูดเหนือกับอีสานได้เพราะคิดว่าต้องหาศัพท์ไปเขียงแพลงหนุกๆอะจะ มาบล๊อคนี้เหมือนได้แก้วเลย แต่ไม่ใช่วานรได้แก้วอะ