"ผมอยู่ข้างหลังคุณ" ขอส่งเทียบเชิญเพื่อนๆผู้อ่านผ่านหน้านี้ ชวนแวะมาพบปะทักทายกัน และ เว้าวอนให้มารับลายเซ็นกลับไปเป็นที่ระทึก ในงานสัปดาห์หนังสือ วันเสาร์ที่ 28 มีนาคม และ เสาร์ที่ 4 เมษายน เวลาบ่ายสองโมง โซน C1 บูธ N45 สนพ.4-letter word ศูนย์ประชุมสิริกิติติ์

พร้อมกับ ขอฝากหนังสือเล่มใหม่ที่ว่าด้วย การเดินทางสำรวจจิตใจมนุษย์ผ่านภาพยนตร์ ชื่อ มากกว่าที่ตาเห็น - LifeScan เปิดตัวในงานหนังสือครั้งนี้ครับผม




ผมเคยเขียน Spirited away มาแล้วเมื่อสามสี่ปีก่อน บล็อกนั้นเป็น หนึ่งในบล็อกที่ผมคันสมองคันมือ เคยอยากจะเขียนใหม่อยู่หลายหน

สามสี่เดือนก่อน ตอนกำลังจะทำหนังสือเล่มใหม่ ผมจึงได้โอกาสหยิบบทความ Spirited away มารีไรท์ใหม่ แต่ ปรากฏว่า บก.พิจารณาแล้วว่าไม่เข้ากับธีมรวมบทอื่นๆ ก็เลยอดลงหนังสือ

บังเอิญหลายวันก่อนเห็นกระทู้ในพันทิปตั้งเกี่ยวกับหนังเรื่องนี้ ก็เลยคิดว่า หยิบที่ รีไรท์ไปแล้ว มารีไรท์ใหม่อีกรอบ แล้วเอาลงบล็อกดีกว่า ไหนๆก็อุตส่าห์เรียบเรียงใหม่แล้ว

และ นั่นคือ ที่มาของ

Spirited away : การเติบโตของจิตวิญญาณ




... สตูดิโอ จิบลิ (Studio Ghibli) คือ ชื่อของ ค่ายหนังแอนิเมชั่นจากประเทศญี่ปุ่น ที่นำเสนอผลงานการ์ตูนแอนิเมชั่นมากว่ายี่สิบปี มีผลงานหนังใหญ่ออกมากว่ายี่สิบเรื่อง งานแอนิเมชั่นของค่ายนี้ มั่นใจในเรื่องของคุณภาพได้เต็มที่ ไม่มีเรื่องไหนที่ออกมาแย่ จะมีก็แค่ ดีมาก กับ ดีน้อย

คนรุ่นใหม่อาจจะคุ้นกับหนังแอนิเมชั่นที่พยายามเน้นภาพให้สมจริง หรือสร้างเป็นสามมิติ แต่ จิบลี ยังคงยึดมั่นกับภาพสไตล์เดิมๆ คือ เป็นลายเส้นภาพวาดที่คงความเป็น หนังการ์ตูน อย่างชัดเจน

ความน่าทึ่งอยู่ที่ว่า ถึงแม้ภาพจะไม่ได้เหมือนจริงมากมาย หากแต่ ทุกๆผลงาน สามารถ ถ่ายทอด จิตวิญญาณของตัวละคร ออกมาได้ดีอย่างน่าอัศจรรย์


... และ ผลงานระดับห้ามพลาดที่สร้างชื่อให้ จิบลี มากที่สุด ย่อมต้องเป็น Spirited away




Spirited away เป็นแอนิเมชั่นจากเอเชียเรื่องแรกที่สามารถเดินทางข้ามน้ำข้ามทะเล ไปคว้ารางวัลออสการ์มาครองได้สำเร็จ

เป็นหนังที่หากจะดูเอาแค่เพลินๆไม่ต้องขบคิด เด็กๆก็สามารถสนุกได้กับเรื่องราวของ เด็กสาวคนหนึ่งที่พลัดหลงเข้าไปในดินแดนประหลาด ท่ามกลางเหล่าเทพและตัวประหลาดนับร้อยนับพัน

หรือ หากจะกลับมาดูหนังในเชิงลึกเพื่อตีความ หนังก็สะท้อนปรัชญาแฝงเกี่ยวกับการใช้ชีวิตของคนบางคนที่สูญเสียตัวตนไปกับสภาพสังคมรอบตัว , ส่อเสียดสังคมทุนนิยมและบริโภคนิยม , สะท้อนปัญหาสิ่งแวดล้อมผ่านตัวละคร รวมไปถึงการแตะปมทางจิตวิทยาในเรื่องของการเติบโตก้าวผ่านข้ามวัยของเด็กสาว ชื่อ ชิฮิโร่



... ครอบครัวของชิฮิโร่กำลังเดินทางขนข้าวของย้ายบ้าน แต่ ระหว่างทาง พวกเขาเกิดหลงทางเข้าไปในเมืองร้างแห่งหนึ่ง ที่มีของกินมากมายวางเรียงรายอยู่ตามหน้าบ้านแต่ละหลัง

พ่อแม่ของชิฮิโร่ตรงดิ่งไปกินอาหารจานโอชะที่วางอยู่โดยไม่สนว่าใครเป็นเจ้าของ ในช่วงเวลาที่พ่อกับแม่กินอย่างตะกละตะกลาม ไม่นานพ่อแม่เธอก็กลายเป็น หมู



“ทำไมจู่ๆพ่อแม่ถึงกลายเป็นหมู” เป็นคำถามที่มีคนถามบ่อยๆ

... ถ้าจะตอบแบบไม่ต้องตีความซับซ้อนก็คือ พ่อแม่ถูกคำสาป แต่ ผมคิดว่า หนังกำลังสะท้อนปัญหาที่เกิดจาก ความโลภของมนุษย์

ชิฮิโร่ คัดค้านพ่อแต่แรกแล้วว่าไม่ควรกินอาหารที่ไม่มีเจ้าของ แต่ความตะกละตะกรามของคนเป็นผู้ใหญ่ก็เอาชนะความยับยั้งชั่งใจ ตอกย้ำ ภาพชีวิตมนุษย์ในระบอบทุนนิยมที่ให้คุณค่าของเงินเป็นใหญ่ เมื่อ พ่อของชิฮิโร่บอกอย่างมั่นใจว่า กินได้เลย ไม่มีปัญหา เพราะพ่อมีบัตรเครดิตและกระเป๋าสตางค์


... หลังจากพ่อแม่เป็นหมู ชิฮิโร่ ก็หาทางช่วยพ่อแม่จนเดินหลงเข้าไปสู่ดินแดนพิศวง อันเป็นที่อยู่ของตัวประหลาดและเทพต่างๆ เธอต้องหาทางแก้คำสาปให้ได้ ก่อนที่พ่อแม่ในร่างหมูจะถูกนำไปทำเป็นอาหาร

เธอได้รับการช่วยเหลือจากเพื่อนใหม่นิสัยดี ที่บอกเธอว่าถ้าอยากจะอยู่รอดในดินแดนแห่งนี้ ต้องไปขอทำงานกับ แม่เฒ่ายูบาบา ผู้เปรียบเสมือนหัวหน้าของดินแดนพิศวง และเป็นตัวร้ายของเรื่อง

แม่เฒ่ายูบาบา บอกว่า ถ้าชิฮิโร่อยากได้งาน เธอต้องยอมยกชื่อ ‘ชิฮิโร่’ให้กับแม่เฒ่าไปตลอดกาล และเปลี่ยนไปใช้ชื่อใหม่ที่แม่เฒ่าตั้งให้

หลังจากทำสัญญายกชื่อให้เสร็จสิ้น ชิฮิโร่ ก็พบว่า งานของเธอไม่ใช่งานง่ายๆเหมือนที่เคยทำ แต่เป็นงานที่เหนื่อยและลำบากเช่นการทำความสะอาดโรงอาบน้ำขนาดใหญ่ ซึ่งนั่นทำให้เธอพบเจอ ตัวประหลาด มากมายเรียงหน้าเข้ามา

อาทิเช่น

เทพแห่งความเหม็น - ตัวประหลาดร่างใหญ่ที่มาพร้อมโคลนสกปรกส่งกลิ่นเหม็นไปทั่ว ครั้นเมื่อมาอาบน้ำในโรงอาบน้ำ ก็พบว่า ต้นตอของความเหม็นสกปรกมาจากหนามที่ฝังอยู่

ซึ่งตอนหลังเราก็รู้ว่า ตัวจริงดั้งเดิมของเขา คือ เทพแม่น้ำที่ถูกหนามตำทำให้กลายเป็นเทพแห่งความเหม็น และ หนามนั้นคือ ขยะของมนุษย์ที่ทิ้งลงแม่น้ำ

ผมคิดว่า หนังกำลังสะท้อนปัญหาสิ่งแวดล้อม ผ่านสัญลักษณ์ของขยะที่มนุษย์ทิ้งเรี่ยราด



ปีศาจไร้หน้า - ปีศาจที่ชอบผลุบๆโผล่ๆมาชวนคนอื่นเป็นเพื่อน ด้วยการเอาเงินทองหรือสิ่งของมาแลก แต่ ชิฮิโร่ก็สอนปีศาจไร้หน้าว่า เงินไม่มีความหมายสำหรับการจะได้เพื่อนดีๆ

เขามาเพื่อบอกคนดูว่า มิตรภาพเป็นสิ่งที่มีค่าและไม่สามารถซื้อหาได้ด้วยเงินทอง ปีศาจไร้หน้า เป็นสัญลักษณ์ของความเหงาและเดียวดายของมนุษย์ในสังคมทุนนิยม เหมือนเช่น พ่อกับแม่ของชิฮิโร่ ที่เข้าใจผิดคิดว่า มีเงินก็ซื้อได้ทุกอย่าง



แม่เฒ่ายูบาบา - เป็น สัญลักษณ์ของ ผู้ใหญ่เห็นแก่ตัวหัวการค้า แกเป็นบุคคลสำคัญที่ทำให้ ชิฮิโร่ ได้รู้จักความชั่วร้ายในโลกของผู้ใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น ความเจ้าเล่ห์ ความเอาเปรียบ ฯลฯ

แต่ในขณะเดียวกัน การที่หนังนำเสนอฝาแฝดคนดีของยูบาบา นั่นหมายความว่า เมื่อเด็กๆเติบโตเป็นผู้ใหญ่ เด็กๆก็จะพบว่า คนรอบตัวไม่ได้มีแต่คนดีๆที่รักห่วงใยเหมือนพ่อแม่ แต่ เรามีโอกาสเจอทั้งคนร้ายคนดีปะปนกัน ถึงหน้าตาจะดูคล้ายๆกันก็ใช้ตัดสินนิสัยไม่ได้


... อีกแง่มุมหนึ่งของหนังที่ผมชอบ คือ การนำเสนอปัญหาการเลี้ยงลูก ที่คล้ายคลึงกับปัญหาของคนรุ่นใหม่ที่เป็นพ่อคนแม่คน ที่ปรนเปรอลูกด้วยข้าวของมากเกินไป และ คอยตามใจจนลูกไม่รู้จักโต

ซึ่งก็จะทำให้เป็นเหมือน ลูกของยูบาบา ที่เป็นทารกยักษ์ได้แต่นอนร้องไห้เอาแต่ใจ ไม่สามารถเดินไปไหนมาไหน ได้แต่นอนกับกินจนอ้วนมากขึ้น กลายเป็นเด็กที่เต็มไปด้วยของเล่นแต่ไม่มีเพื่อนฝูง อยู่คนเดียวกับโลกใต้หมอนของตัวเอง


และสิ่งที่หนังเรื่องนี้เตือนสติผู้ใหญ่กับวัยรุ่นคือ เรื่องของการเติบโต



... การได้เข้ามาสู่ดินแดนพิศวงก็เหมือนกับการก้าวผ่านช่วงวัยจากเด็กเป็นผู้ใหญ่ เพราะเหตุการณ์ครั้งนี้แปรเปลี่ยนชิฮิโร่จากเด็กที่ดูเหมือนเกียจคร้าน แถมยังไม่ค่อยรู้จักมารยาทเท่าไหร่ในตอนแรก ให้กลายเป็น เด็กที่รู้จักการอยู่ร่วมกับผู้อื่นมากขึ้น รู้จักมีน้ำใจและเสียสละ เรียนรู้หลายสิ่งที่ไม่ได้มีในโลกของเด็กๆ เช่น การทำงาน , การเซ็นจ้างงาน , ความรับผิดชอบในหน้าที่ , การแข่งขัน ฯลฯ

โดยเฉพาะบทเรียนเรื่อง ‘ชื่อ’ ที่ผมคิดว่าเป็น บทเรียนที่สอนใจทั้งเด็กและผู้ใหญ่ได้อย่างลึกซึ้ง

‘ชื่อ’ เป็นปัจจัยสำคัญในหนังที่ แม่เฒ่ายูบาบา กำหนดว่า ใครจะมาทำงานให้กับเธอ ต้องยอมมอบชื่อเดิมที่เคยใช้ แล้วเปลี่ยนเป็นชื่อใหม่ไปตลอดกาล

ชื่อในหนัง น่าจะสื่อถึง ความเป็นตัวตน(identity) ของคนๆนั้น

การที่ปีศาจทั้งหลายที่มาทำงานให้กับ ยูบาบา ต้องเปลี่ยนชื่อของตัวเอง จนท้ายที่สุดก็จะลืมชื่อดั้งเดิมของตัวเองไปหมด ก็เหมือนกับ ผู้ใหญ่หลายๆคนที่ยอม เสียตัวตน ของตัวเอง

เช่น จากเคยเป็น ‘เด็กชายสมชายคนซื่อ’ ที่ไม่เคยโกงใคร พอเริ่มทำงานหาเงินก็กลายเป็น ‘นายสมชายที่โกงบ้างเป็นครั้งคราว’ เพื่อหาเงินส่งหนี้ให้ทันสิ้นเดือน หรือ จากเคยเป็น ‘เด็กหญิงสมศรีมีน้ำใจ’ พอเริ่มเป็นผู้ใหญ่ออกไปทำงาน อยากก้าวหน้าไวไว ก็กลายเป็น ‘น.ส.สมศรีได้ทีก็เหยียบหัวเพื่อน’

และ เมื่อวันหนึ่ง ทั้งสองคนอยากได้ชื่อ ‘สมชายคนซื่อ’ หรือ ‘สมศรีมีน้ำใจ’ กลับคืนมา ก็สายเกินไป เมื่อพวกเขาตัดสินใจยอมมอบ"ตัวตน"ให้กับ ความชั่วร้าย เพื่อแลกมาซึ่ง ชื่อเสียงหรือทรัพย์สินเงินทอง



Note

นอกจาก Spirited away ที่เป็นไฮไลต์จากการข้ามน้ำข้ามทะเลไปคว้ารางวัลออสการ์มาได้ สตูดิโอ จิบลิ ยังมีหนังแอนิเมชั่นแฟนตาซีที่เป็นเรื่องราวของเหล่าเทพและเน้นอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม คล้ายๆกันอย่าง Princess Mononoke ก็น่าหามาดู

หรือ หากใครไม่นิยม เนื้อหาในแนวหนังแฟนตาซี ค่ายจิบลีก็ยังมีหนังแอนิเมชั่นชูโรงที่เรียกน้ำตาคนดูอย่าง สุสานหิ่งห้อย (Grave of the Fireflies) ที่ถ่ายทอดชีวิตของพี่ชายและน้องสาวตัวน้อยที่ต้องสูญเสียพ่อแม่ไปเพราะสงคราม ทำให้ทั้งคู่ ต้องมีชีวิตปากกัดตีนถีบเอาตัวรอดท่ามกลางระเบิดและความตาย กลายเป็นหนังต่อต้านสงครามที่ดีที่สุดเรื่องหนึ่ง

หรือหากอยากเริ่มต้นรู้จักหนังของ สตูดิโอจิบลี และ อยากชวนลูกเด็กเล็กแดงมานั่งดูด้วยกัน หนังครอบครัวน่ารักๆอย่าง My neighbor Totoro หรือ My neighbor yamada ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่น่าสนใจทีเดียว


รายชื่อหนังเรื่องอื่นๆที่จัดอยู่ในหมวด ‘ไม่ควรพลาด’ ของสตูดิโอจิบลี เช่น Whisper of the Heart , Only Yesterday , Kiki's Delivery Service , Howl's Moving Castle ฯลฯ และ เรื่องล่าสุดที่กำลังฉายกวาดคำวิจารณ์อย่างท่วมท้นในบ้านเกิดของตัวเอง คือ การกลับมา ท๊อปฟอร์มอีกครั้งของ ฮายาโอะ มิยาซากิ ผกก.รุ่นคุณปู่ คนเดียวกับที่ทำ Spirited away ในผลงานที่ชื่อ Ponyo on the Cliff by the Sea





บทสรุปแห่งปี 2008

9 หนังดี(วีดี)น่าดู ประจำปี 2008

10 ตัวละครประทับใจ ประจำปี 2008

10 ฉากประทับใจ ประจำปี 2008

50 หนังประทับใจ ประจำปี 2008(ตอน 1)

5 หนังไม่ชอบ + 50 อันดับหนังประทับใจ ประจำปี 2008 (ตอนจบ)

พื้นที่แนะนำผลงาน{ตัวเอง}

(คลิกที่รูปหนังสือ เพื่อ อ่าน หรือ แสดงความเห็น ต่อหนังสือแต่ละเล่มได้เลยครับ)

ปีนี้ “ผมอยู่ข้างหลังคุณ” ขอฝากผลงานเล่มล่าสุดที่เพิ่งคลอดจ้า อันว่าด้วย 'ความรักและกำลังใจ' ผ่านแรงบันดาลใจจากชีวิตและภาพยนตร์ ในหนังสือที่ชื่อว่า

เมื่อฉันลืมตา แล้วโลกเปลี่ยนไป



และ ผลงานสองเล่มก่อน จากสองปีที่ผ่านมา



"หนังสือรัก" หนังสือที่หยิบยกความรักและความสัมพันธ์ในภาพยนตร์ มาช่วยให้คุณเข้าใจตัวเองและคนรอบข้าง ได้มากขึ้นและลึกซึ้งกว่าเดิม กับ องศาที่ 361 หนังสือที่อาสาช่วยคุณค้นหามุมเล็กๆในตัวเองที่จะมีความสุขในชีวิตได้มากขึ้น โดยอาศัย'หนัง'เป็นสะพานพาไปเข้าใจตัวเอง


มีขายตามร้านหนังสือทั่วไป แต่ เพื่อนๆที่หาซื้อตามร้านไม่ได้ "หนังสือรัก"เข้าไปสั่งได้จากเว็บของสนพ.เลยจ้าที่ //www.bynatureonline.com/store/bookstore.php ส่วน องศาที่ 361 สั่งได้จากเว็บของซีเอ็ดครับผม

ชวนไปอ่านบทความเรื่องอื่นๆ คลิก

พูดคุยกับเจ้าของ Blog คลิก

เปิดหารายชื่อหนังเก่าๆนอกเหนือจากในหน้าสารบัญ คลิก