สรุปข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก นิตยสารคู่หูเดินทาง

พระราชวังสนามจันทร์ อยู่ ห่างจากองค์พระปฐมเจดีย์เพียงสองกิโลเมตร ตั้งอยู่บนเนื้อที่ประมาณ 888 ไร่ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นตั้งแต่ครั้งยังทรงดำรงพระยศ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร เนื่องจากทรงพอพระราชหฤทัยเมืองนครปฐมแห่งนี้เป็นอย่างยิ่ง ทรงเห็นว่าเป็นเมืองที่เหมาะสำหรับการเสร็จมาประทับพักผ่อน ภูมิประเทศมีลักษณะที่สวยงามร่มเย็น ทั้งยังเหมาะสำหรับการต้านทานข้าศึกในยามที่บ้านเมืองมีภัย

พระราชวังสนามจันทร์ ใช้ เวลาก่อสร้างนาน 4 ปี โดยมี หลวงพิทักษ์มานพ (น้อย ศิลป์) หรือ พระยาวิศุกรรม ศิลปประสิทธิ์ เป็นแม่งาน และสร้างเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2450 เมื่อสร้างแล้วเสร็จจึงได้พระราชทานนามว่า "พระราชวังสนามจันทร์" ตามชื่อสระน้ำโบราณหน้าโบสถ์พราหมณ์ (ปัจจุบันไม่มีโบสถ์พราหมณ์เหลืออยู่แล้ว) สระน้ำจันทร์ หรือ สระบัว


พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชพินัยกรรมแสดงพระราชประสงค์ยก พระราชวังสนามจันทร์ ให้เป็นสถานที่ตั้งของโรงเรียนนายร้อยทหารบก โดยมีใจความว่า ...

"บรรดาที่ดินตึกรามทั้งใหญ่น้อย ที่รวมอยู่ในเขตซึ่งเรียกว่า "พระราชวังสนามจันทร์" เป็นสมบัติส่วนตัวของข้าพเจ้าโดยแท้ ไม่ได้รับมฤดกมาจากสมเด็จพระบรมชนกนารถมิได้ ข้าพเจ้าได้เก็บทุนในตำแหน่งหน้าที่พระยุพราช และทุนอื่น ๆ สร้างที่สนามจันทร์ และสร้างพระที่นั่งซึ่งเรียกว่า พระพิมานประฐม นั้นขึ้นก่อน ต่อมาเมื่อข้าพเจ้าได้ราชสมบัติแล้ว ข้าพเจ้าก็ได้เอาเงินพระคลังข้างที่ทำนุ บำรุงที่นี้ตลอดมาเป็นส่วนตัวทั้งสิ้น เพราะฉะนั้น จะเอาที่พระราชวังสนามจันทร์ไปรวมเข้ากับกองมฤดกใหญ่นั้นหาควรไม่ ข้าพเจ้ามีสิทธิ์ตามกฎหมายเหมือนสามัญชน ที่จะยกที่นี้ให้แก่ผู้ใดก็ได้ เพราะฉะนั้นเมื่อสิ้นตัวข้าพเจ้าไปแล้ว ข้าพเจ้าขอยกที่นี้ให้แก่รัฐบาลสยามเป็นสิทธิขาด เพื่อทำเป็นโรงเรียนนายร้อยทหารบก"


อย่างไรก็ตาม หลังจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคต พระราชวังสนามจันทร์ ใช้เป็นที่ทำการของส่วนราชการต่าง ๆ ของจังหวัดนครปฐม รวมทั้งเป็นวิทยาเขตหนึ่งของมหาวิทยาลัยศิลปากร ปัจจุบัน พระราชวังสนามจันทร์ อยู่ภายใต้การดูแลของสำนักพระราชวัง

ต้องขอกระซิบชาวคู่หูเดินทางว่า การมาเยี่ยมชม พระราชวังสนามจันทร์ นั้น ควรมีเวลาสักนิด เพื่อที่ท่านจะได้มีโอกาสซึมซับความงดงาม ของงานสถาปัตยกรรมที่เป็นเอกลักษณ์ และมีโอกาสได้เดินศึกษาประวัติศาสตร์ของชาติในบางเสี้ยวบางตอน ทว่า หากใครมีเวลาน้อย แค่การได้เข้ามาเดินชมความงดงามของพระราชวังแห่งนี้ ก็ถือว่าเกินคุ้มแล้ว



ทั้งนี้ พระราชวังสนามจันทร์ เปิด บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 0.900 – 16.00 น. สำหรับการเยี่ยมชมภายในตัวอาคารห้องจัดแสดง และถึงเวลา 20.00 น. สำหรับบริเวณสวนด้านนอกโดยรอบ โปรดแต่งกายให้สุภาพ ค่าเข้าชม ผู้ใหญ่ 30 บาท, เด็ก 10 บาท และชาวต่างชาติ 50 บาท